Search This Blog

Thursday, August 21, 2008

Taariikh nololeedka caalimkii weynaa Sheekh Axmed Sh. Max'ud (Sh.ABBA) oo dhowaan lagu aasay qabuuraha Sheekh Suufi ee magaalada Muqdisho


Allaha u naxariistee Sheekh Abba wuxuu ku dhashay Degmada X/Weyne ee magaalada Muqdisho sanadka markuu ahaa 1936kii, wuxuu ku soo barbaaray waxna ku soo bartay Beytu-Sacaada oo ku yaala xaafadda Koodka, Sheekhu waligiis uma doonan dibadda sida awogiis Sheekh Suufi oo kale.
Aabihii wuxuu dhintay isagoo yar, kaddib waxa gacanta ku soo qabtay awowgiis Sheekh Maxamuud Sh. C/raxmaan (Dabiye). macallinkiisa Qur'aanka wuxuu ahaa macallin Yuusuf Nuur Fiqi Cali (Ashaashi) waxaana u dhameystiray Macallin Xeydar (Reer Faqi), kaddibna wuxuu guda galay barashada culuunta noocyadiisa kala duwan sida aadaabta, Fiqhiga, Tafsiirka, Axaadiista, Tasawufka, Dhibiga, Falagga iyo Ansaabta.
Sheekha wuxuu ahaa nin aad ugu xeel dheer taariikhda Islaamka iyo taariikhda umadaha kale iyo tan Soomaalida, sida darteed Soomaalidu waxay ka dhigteen marjaca ugu horeeya ee lagu kalsoonaan karo.Sheekha isagoo aad u yar wuxuu bartay cilmiga Dhibiga, Asaabta, Falaga iyo Taariikhda, waxaana Sheekh u ahaa Awowgiis Sheekh Maxamuud (Dabiye) kuna siiyay ijaaso cilmigaas.
Waxaa kaloo ka mid ah Mashaa'iqdiisa Sheekh C/Majiid Sh. Maxamed Sheekh Suufi (Sheekh Cadde), wuxuuna ka bartay Naxwaha, Sarfiga, Balaaqada, Mandhiga, Caqiidada, Fiqhiga, Tafsiirka, Axaadiithta iyo Tasawufka, wuxuu kaloo lahaa Mashaa'iq kale oo fara badan oo ay ka mid yihiin:-1. Sheekh Cumar (Reer Shiikhaal Ow Xasan)2. Sheekh Maxamed Sh. Muxuyaddiin Macallim Mukaram3. Sheekh Abiikar Sh. Muxuyaddiin Macallim Mukaram4. Shariif Xuseen Cumar Caskar5. Sheekh Khaliif Faarax Nuur6. Sheekh Munye7. Sheekh Yuusuf Reer Qudub8. Sheekh Axmed Muxudiin Baafadal9. Sheekh Maxamuud C/Mutajali (Khaliifatu Azhar Ugana Sheekh ahaa ijaasada Naqshabandiya.10. Sayid Calawi Maaliki oo ijaaso ku siiyay akhrinta Axaadiithta.Magacyada Mashaa'iqdan waa intii aan anaga ka soo qornay Sheekha afkiisa intuu noolaa.Culuunta uu Sheekh Abba akhriyay waxaa ka mid ah:1. Tafsiir Dallaaleyn Maca Ruuxu Bayaan2. Axaadiithta sida Riyaadu Saalixiin, Saxiixul Buqaari, Jaamicu saqiir iyo Majmacu Zawaa'id.3. Luqadaha sida Ajruumiya, Camriidh, Sarfiga, Balaaqada, Mandhiqa.4. Fiqhiga sida Minhaajka.5. Cilmiga Tasawufka.6. Cilmiga Mawaaqiitu salaad ee Soomaaliya oo looga adimo wakhtiga Salaadda ee masaajidada Muqdisho.Sheekhu wuxuu leeyahay Maktabad marjac u ah culumada Soomaaliyeed.Karaamaadkiisa iyo sifaadkiisa oo aan la soo koobi karin iyo taariikh nololeedkiisa oo faahfaahsan wuxuu ku soo baxayaa Kutubka Kashfu Siril Mukhaba fii Tarjumadii Sheekh Abba oo uu qoray Talmiidka Sheekh Abba oo ah Sheekh Axmed Cusmaan Maxamed (Sheekh Axmed Muniir).
aduunyo5@yahoo.com
Maxamuud XAsan Cumar
Muqdisho somaliya
002521/5506210
Muqdisho somaliya