KISMAAYO SHALAY IYO MAANTA W/Q: Shariifka

Magaalada kismaayo waxay ka mid tahay Magaalooyinka Somaliyeed ee ay ka dhaceen Dagaalada sukeeye kuwa ugu badan ama ugu xumaa, waxaa ay nasiib u yeelatay dagaal joogta ah barkaca burbur iyo bililiqo baahday oo joogto noqtaya, dagaal aan dhamad lahayan iyo dulaamo abaabulana laga soo bilaabo sanadii 1991 xiligaas oo aya dhacdaya Dowaldii Kacaanka ahayad ee Dalka ka arminaysay mudada 21sano ah.

Duulaanada badankooda waxaa ay ka imanayeen gololo fogfog sida Galgaduud, Gado, Banaadir, iyo meele kale oo dhamaantood aan xudud la lahayan Magaaladaas.

Kismaayo waxaa ay noqtay gabagabadii dagaalkii sukeeye iyo duulamadii dhul balarsiga ahaa ee Qabailada qaar ay ku kacayeen markii uu dhamaaday Magaalda kaliya ee la isku haysto ama dadkii la haa ay san ka arimanayn ee ay ka taliyaan maleeshiyooyin qabiil oo hadafkoodu yahay boobka iyo dhaca qayraadka golabalkaas alle uu siiyey ee dabiiciga ah, sidoo kale waxaa uu ahaa hadafka labaad barkicin boob iyo dila joogta ah oo lala beegsanayey dadka aan waxba galabsan ee duulanka lagu yahay, kooxaha duulaanka soo qaday si ay isugu ekaysiiyan in ya yihiin dad deeganaka u dhashay oo reer Kismaayo ah aye waxay isku Magacaabeen Macagayo ay uga goleeyihiin in ay dadka ka dhadhicyaan in ay isku deegaan yihiin oo ay dhulka u dhasheen waxaan ay isugu yereen magaca ah DOOXADA JUBA.

Magaaladu waxay noqtay mid ay ka arimiyaan qaar ka mid ah qabqablayaashii dagaalka ee Xamar xaruntu u ahayd, sida SEERAAR IYO GOOBALE, waxaa sidoo kale ay noqtay meel aan wax talo ah ay san ku lahayan dadkii deeganaka udhashay oo gacanta ugu jirta qolo gaar ah oo xitaa ayagii xooga ku qabsadayna ay ku heshiin waayaan xoolaha malaayinta ah ee bishiiba ka soo gala daka magaalad ee ay ka baahnayeen dadkii deegaanka,Taasi waxaa ay sabatay dagaalo ay wada galeen beelahaas ka soodulay Gado iyo Galgaduud raga badan ay kaga dhinteen tiro rasmi ah lama hayo hayeeshee waxaa la qiyaasi karaa in aysan ka yarayan 1000 qof oo ubadna dhalin yaro dadka iyo dalka in ay anfici lahaayeen aan hubo oo aan waxbadan ka ogayan sid ay wax u wadaan Hiiraale iyo Goobaale oo ayagu walaalo ku ahaa dilka iyo dhaca dadka reer Kismaayo.

Dhibku intaa kuma ekayan ee waxaa jiray gumaad iyo isir tirtir si ula kaca ah loogu haye dadka deegaanka qaarka ka mid ah gaar ahaan beesha KABLALAX la yiraah waxaa la wada xasuustaa dilkii foosha xumaa ee gurigiis dhexdiis loogu gaysatay ALXAAJI QORAXAY allah u naxiistee oo ahaa Ganacsade nabadoon iyo siyaasi u dhashay deegaanka magacna ku dhex lahaa bulshada reer Waamo si aad ahan looga yaqaanay deegaankaas aan soo sheeganay, intaas kuma harin kumana ekaan dilalaka qorshaysan ee isir tirtirka ah ee waa sii socdeen waxaan ay ku faafeen dhamaan bulshada qayaheeda ha ahaado wadaaad aan qabiil iyo qabyaalada shaqo ku lahayan sida dilkii loo gaysatay allah u naxariistee SH. JAYLANI MACALIN CALI, IYO SH.YUSUF MAHMUUD oo loo yaqaanay YUSUF DHEERE,sidoo kale aqoon yahaynaka beeshasi kama nabda galin dilalka qorshaysan ee waxa ayagana loo xilsaray in ay meesha ka saraan dad aan wax badan aysan ugu fadhin aqaanta iyo aqoon yahaynaka waxaa si naxariis dara ah loo dilay PRO. AHMED HUSEEN HASAN BARIYOW oo ahaa nin ku howalan arimaha bulshada iyo sidii loo gargaari lahaa dadka dhibaataysan ee deegaankoodu ku bara kacsan, saraakiisha dowaldu waxa ay ahayeen ayaguna kuwa nasiib kooda ka qaatay sifayanta iyo tirtirida COL. MAQTAL FARAH iyo kuwo kale dhamaantood waxa ay galabsadeen waa magac qabiil oo ay god ugaleen.

Qolayaha soo duulay dhibaatada ay ku hayeen dadka ay xooga ku haysteen intaas kuma ekayan ee waa badanad hayeeshee intaas waxa ay ahayd tusaale aan isleeyahay waa xasuusin ee dantaydu ma hana in ay noqto kicin iyo abaabul qabiil iyo qabyaalada,waxanse leyahay yaysan hilmaamin eheladii laga dilay dadkaas oo ha xasuusnaadaan hana la xisaabtamaan dadkii dilkaas gaystay alle waxaa uu yiri.

WAMANQUTIL MADLUUMAN FAQAD JACALANAA LI WALIYIHII SULADAAN.Waa aduunyoo waa is badashaa oo hal xaal ah laguma waaro Colaada Nabad ayaa ka danbaysa, Abaartan Aaran, Gaajada Dharag, Naxdintana Farxad ayaa xigta, Culayskana Fudayda ayaa labeeya, waxaa yimid waqtigii ay dhamaan lahayd masiibada ku habsatay Magaaldaas waxaa lasoo gaaray xiligii cadaalda iyo sinaabtu ay shaqan lahayaneen oo ay gali lahayeen booskii Dulmiga iyo Gardarada Xooga iyo Dhaca Dilka iyo Kufsiga, waxaa meeshii laga saaray qolyihii dhibka ku hayey bulshadaas nabada jecel ee wanaaga ku caan baxay ee aan maalin ku duulin dad daris ah iyo kuwo kale oo fog in taba, waxaa lasoo garay xiligii uu heli lahaa Qof walaba oo Deegaankas dulmiga kasoo dalay ku dhaqdaayi xaqiisa ah inuu noolado Xaqiisa ah inuu shaqaysto allana uu si xor ah ucaabudo, waxaa yimid is badal ku salaysan Diin, waxa yimid Dad Somali ah oo hadafkoodu yahay Cadaalada Sinaan iyo xaq ku dhisan Shareecda Islaamka, waxaan filaynaa in malahaas aan u hayno Maamulka Islaamiyiinta ee magaalada la wareegay inuuusan noqon mid lagu hungoobo. Waxaan wad xasuusanahay in Kacaankii Islaaamiga ahaa ee ka dhashay dalka ee xukunkiisa ay majaraha u hayen Islaamiyiinta mudada yar ee 6 bilood ah in ay ku nasteen oo ay ku diirasadeen dadka reer Muqdisho, sidoo kale waxaan wad qirsanahay in ayla yimadeen nidaam ku salayasan Cadalada Midnimo Sinaan iyo wax qabad, kaas oo ay raali kawada aheeyeen Dadka Somaliyeed marka laga reebo kooxo yar oo dano gaarah lahaa, hayeeshee waxaan hubaa in hadii sida haboon loo dhaqan galin lahaa wax yaabhaas aan soo sheeganay ay ka cimiri dheeraan lahayeen 6 bilood oo ay in kadan oo sando ah jir lahaayeen.


Aan u soo naqdo mida Kismaayo wadaadudu waxaa ay dhiseen maamul Somali ooodhan udhan tahay ayagoo waliba madax uga dhigay dad aan goblkaas kasoo jeedin ee meelo kale ka yimdi dadka Magaaladuna waa ku raali noqdeen oo qayla kama yeerin maxaa yeelay waxa ay dadku doonayaan ma ahan xukin ee waxaa weeye wax si fiican u xukuma oo aan dulmin, naftooda iyo maalkoodaba u nabada galiya,sidaas ayaa keentay in laga raali ahaado Dhalintaas diinta dadka ugu yeeraysa ee aan aduunyo doonka ahayan.

Hadaba waxa is waydiin mudan ma ka fogaan doonaan xoogaga Islaamiyiinta ee soo celiye xasiloonidii iyo kala danabayantii Magaalada waxyaaba sahali kara ama keeni kara in nuurkaasi ay baqtiiyaan kuwa dulmiwadayasha ah ee wali ku maqan sidii ay dulimi kale usoo abaabuli lahaaeyeen oo dulaan gardaro ugu soo qaadi lahayeen deegankaas iyo dadkiisa, taasi waxay ila tahay waa walawalka ugu badan ee ay qabaan aniga iyo dadka samaanta kasheqeeya ee ila arigtida ah, waan hubaa hadii ay soo duulaan daalimiintaas in ay jabayaan oo ay guul daro kala kulamayaan ileen nin gardarni ma guulaystee.

Hayeeshee waxan rabaa in ay ka digtoonadaan wax walaba oo keeni kara iska horimad ka dhex dhaca bulshada,tusaale ahaan waxaan aad uga xumaaday markaan maqlay in qaar kamid ah culimada reer kismaayo gaar ahaan kuwa suufiyada ay shabaabaka Magaalada Maamulaa iska hortaageen in ay shalay Tukadaan Salaadii Ciidul Fidriga,taas waxaa ay sababi kartaa colaad ka timaada qayab kamid ah bulshada waliba kuwood Culimada ah mana fiica xiligaan, dhanka kale waxaa ay kasoo horjeed xoriyda qofka ah inuu si xor ah u cibadaysto, waxaan kaloo ogsoonahay in ya tahay masalo qilaafi ah oo ku salaysan arigtada bisha iyo wax loo yaqaan ikhtilaaful madhaalic.

Waxaan leeyahay ma ahan markii ugu horaysay ee aad wax maamushaan ee waxaa aad leedihiin qibarad iyo waayo aragnimo idinku filan, waa suurwodaa inaad falala ka aad samayansaan qaarkood aad ku adadkaataan, hayeeshee waa inaad marwalab xasuusnataan in labo arimood hadaba tii fudud aad qadataan oo aad fududuysaan sahashaan, oo iidaan kala eryin ee aad isukeentaan dadka oodhan adinkoo xikmada mar walba xigasanaaya oo wax ku dabaqaya, waa inaad garysataan in dadka aad xukuntaad aad tala wax kasiisaan ee iimaadan ku sifoobin kaligiis xukun iyo tala marooqsi.

Shalay hadii ay arintu ahayad anigaa taabsaday maanta waa in ay noqtaa anigaa tusaayaa wanaaga, hadii aya ahay anigaa cunaaya waa in ay ahaato maanta anagaa quudinaynana masakiinta oo wax siinayan, hadii ay hayad yaa reer hebel ah waa in ay noqtaa yaa islaama ah oo wanaaga doonya,shalay hadii meel walaba lala mari waaye isbaaro iyo jidgooyo maanta waa in ay badashaa Dugis qur,aan iyo goob waxbarasho,hadii ay hayad dil iyo dhac waa in ya badshaa wax siin iyo walaalnimo. Dadka reer Waamo hadii ay shalay ahaayeen kuwa daycan oo aan talo lahayan maanta waa in ay noqdaan kuwo walalo ah oo umidooba cadowgooda, hadii ay ahyeen kuwo aan lahayan madax hogaamis waa in ay samaystaan mid ay ku dhan yihiin oo wanaaga ku haga. Waxaan aamin sanahay tiradiina iyo tayadiina marka aan eego waxad awoodaan inaad dhisataan oo aad gobalkiin kuwarejisaan darbi lamid ah kii shiinaha uu ku wareejiye dalkiis qaarka mida ah kadib markii uu udulqadan waaye weerarada joogta ah ee kaga imanaaye Mangoolkii ama Tataarkii waagaas xooga badanaa ee ku caan baxay fasahaadinta dhulka iyo dhaca xoolaha dadka kale.

Gabogabadii waxan leeyahay Kismaayo waa magaalo somalida oodhan ka badan marka aan fiirino qayraadka alle ku manaystay sidaa darteed waxa ay dadka ku deeqdaa waa cadaalada iyo sinaan ee ayada aanu kawad shaqayno.Waxaa Qoray.

Sh.Max,ed Xasan (Shariifka) Email.

shariifka99@hotmail.com
Vaasa, Finland.

INDHACADOW SHAN BILOOD SHIIKH LAGUMA NOQDO W/D.X.MAXAMOUD

Qof Kasta Waxa uu yahay iskama badeli Karo Si Kasto oo Isku Ilaaliyo Qaabka Boliiska Dembi baaraha ah markuu dhaco Fal Dimbiyeed nooca uu doono ha ahaado Baaristiisa wuxuu ka bilaabaa shaqsiyaadkii horey loogu soo oogey Falkaan oo kale Boqol kiiba Boqol Dambiilaha wuxuu ka soo dhaxbaxayaa Shaqsiyaadkii horey u galey.

Shiikh Yuusuf Indhacade wuxuu noo sheegey inuu ka Towbad keeney DAGAAL OOGE oo markaan Noqdey Shiikh u Jihaadayo Diinta waxaa nooga soo xigtey asagoo DAGAAL OOGE ah oo warbaahinta ka aflagaadeynayo ULI AMRIGII MADAXDIISA ahaa SHIIKH SHARIIF SHIIKH AXMED Reer Koofureedka waxey yiraahdaan "MUKULAAL MADAX DOOLI KAMA XAJISO"

Dagaal Ooge Indhacade Magaciisa dhabta ah waa Yuusuf Maxamed Siyaad "INDHACADE" wuxuu ka mid ahaa Maleeshiyaadkii Marxuum General Ceydiid uu ka keeney G/Galgaduud Markuu loolanka Siyaasadeed uu kula jirey Hogaamiyaashii kale oo isdiidinaayeen.

Markii ugu horeysey aan Idaacadaha ka Maqalno Sh.Yuusuf Indhacadee wuxuu sheeganaye inuu yahay Gudoomiyaha Gobolka Sh.Hoose oo xoog ku qabsadey waxaana dadka degaanka ay qireen inuu ula dhaqmaye si waxashnimo leh oo gaarey heer ah inuu Cashuur kaga qaato Neef kasta oo laga waraabinayo Biyaha Webiga.Guushii Maxaakiimta ay gaareen waa dayacay markii nin ganacsade ah oo heyb wadaagaan laga gubey Maandooriyaha loo yaqaan QAADKA.

Wuxuu ahaa ninkii dhabarka ka jibiyey MIDOWGII MAXAAKIIMTA oo Iclaamiyey in Jihaad lagu qaado Itoobiya ,Wuxuu ahaa ninkii ka dambeeyey Jabkii Cududa Maxaakiimta ka soo gaarey Duulaankii ay ku qaadeen BAYDHABO ka dib markii uu soo firaaqeeyey Aagii Maanyo fuulka oo asaga qaabilsanaa
Waxaa nooga soo xigtey asagoo yiri haleygo yeero Generaal Indhacade oo isku tilmaamey inuu yahay LIBAAX Careysan oo caruurtiisa laga laayey.

ugu dambeyn Indhacade haduu aqoon u leeyahay Diinta Islaamka iyo waxa ay ka qabto SHAREECADA ISLAAMKA kuma fududaadeen Aflagaadada uu u geystey Walaaliisa Muslimka ah marna ah Madaxdiisa SHIIKH SHARIIF WAXAA LEEYAHAY YUUSUF INDHACADOW SHAN BILOOD SHIIKH LAGUMA NOQDO .

W/D.X.MAXAMOUD
moalinm2us@yahoo.com