Maalmahan Magaalada Muqdisho waxaa ka jira kullmo ay yeelanayaan Beesha Habargidir taasi oo ay ku muujinayaan Taageero Heer Caalami ah oo ay siinayaan Madaxweynaha Dowladda KMG ee Soomaaliya Sheekh Shariif Sheekh Axmed.
Maalintii Axadii kullan ay beeshu ku yeelatay Hotel Saxafi ee Magaalada Muqdisho ayaa waxaa ku kulmay Wasiiro, Xildhibaano, Saraakiil, Odayaal, Dhalinyaro, Aqoon yahano, Waxgarad iyo Haween Beesha Habargidir waxay si toos ah shaaca uga qaadeen in xiligan Shariifka ay siinayaan Taageero lixaad leh marka laga reebo Inta raacsan Mucaaradka ee Beeshaasi.
Waxaa goobtasi si aad ah uga dhex muuqday Afhayeenka Beelaha Hawiye Nabadoon Axmed Diiriye Cali laakiin xiligaasi ahaa shaqsi ka mid ah Beesha habargidir waxa uuna cod dheer ku taageeray Dowladda Shariifka, isagoo beesha inteeda kale ka codsaday in la muujiyo Taageero dal iyo dibad oo Shariifka la siinayo, isla markaana dalka laga saaro Dhibaatada kaga aadan Beesha deegaanada ay ka soo jeedaan.
Shirkani ayaa waxa uu ku xasuusinayaa ama la tusaalo yahay waa haddii aad xasuusatee ama aad goob joog u ahayd ama lagaaga sheekeeyey Shirarkii ka dhici jiray Xaruntii hore ee Xizbiga ee magaalada Muqdisho kaasoo ku dhacay si gacan taag taag ah ama xamaasad gaar ah ka muuqatay, hala taageero dowladda shariifka, shariifku nin xun maaha, dowladdaani mid dhaantaa lama heli doono,waxii horey qalad u dhacay halaga faa'iideysto oo hala saxo, waa in leys dabo qabtaa, qoladaan wajiga soo duubtay ee shabaabku waxay duulaan ku yihiin beesha iyo erayo badan oo aan halkaan ku soo koobi karin isla markaana taageero kama danbeys ah ay beesha ku muujinaysay xiligaasi waxaadna moodaa in uu la mid ahaa Kulanka ka dhacay Hotel Saxafi shirarkii ka dhici jiray Xaruntii hore ee Xizbiga.
Waxaa jirta Hooga iyo Halaaga ka jira Muqdisho in lagu xanto in ay ehel u yihiin Beelweynta Hiraab taasina uu dalka ka dagi la’yahay in ka badan 20 sano haddii ay ka hadlaan ama ka fariistaan xaalada dalka oo xal loo heli karo.
Hiraab hadda waxay leeyihiin kullamo iyo shirar ay uga hadlayaan xaalada dalka wallow qoraha maqaalkan uu leeyahay arrintan way ka weyn tahay Hiraab oo waxaa meesha soo galay urur diimeedyo si aad ah ugu dagaalamaya dalka Soomaaliya iyo mowqifkooda haatana ma jiraan wax is badal ah oo ay ku keeni karaan marxalada dalka shirarkaasi, taasoo ugu wacan hogaamiye diimeedyada dalka ka hanaqaaday oo meel iska dhigay arrimaha Qabaa’ilka Soomaalida iyo kuwa shiraya oo ah kuwo ku eg Taageero dhinaca dowladda KMG xageda ah.
Habargidir ayaa fikir ahaan soo jeediyey in heshiis buuxa la dhex dhigo Beesha Hiraab isla markaana meel la iska dhigo hadal heynta in Itoobiya ay faraha kula jirto dalka Soomaaliya, xoogana la saaro qilaafaadka xoogan oo u dhaxeeya Beesha Hiraab (Abgaal iyo Habargidir) oo dagaalo sokeeyo horay u dhex martay, loona baahan yahay in dib loo saxo qadaadkii hore si looga gudbo marxalada xun ee haatan uu marayo Dalka Soomaaliya.
Dardarta Beesha Habargidir ayaa waxaa loo aanaynayaa dhowr sababood oo isku yimid iyo iyagoo beesha Saraakiilo muhim ah oo Beesha ugu jira Dhinaca Dowladda KMG iyo ahlusunan Waljameeca waxaana ka mid ah Ahlusunna Waxaa ugu jira Ninka haatan ugu firfircoon Siyaasada beesha door weyna ka ciyaara waa Axmed Xaaji C/salaan iyo Sarkaal sare oo dhanka Ciidanka ah isla markaana ka tirsanaa dowladdii hore ee Kacaanka Gen: Maxamad Nuur Galaal, halka dhanka Dowladda KMG ugu jiraan Wasiirka arrimaha Gudaha Dowladda KMG Sheekh C/qaadir Cali Cumar oo door weyn ku lahaa Maxkamadihii Islaamka, Wasiiru Dowlaha Gaashaandhiga Sheekh Yuusuf Maxamad Siyaad Indha Cadde, Wasiirka Macdanta iyo Biyaha Col: Cabdi Xasan Cawaale Qeybdiid, Wasiirka Qorsheynta C/raxmaan C/shakuur iyo xubno kale oo fara badan, intaasi oo idil waxay ka tarjumayaan Beesha habargidir miisaanka culus iyo dardarta ay haatan ka wado labada dhinac waana arrinta keeni karta in laga dhabeeyo xal laga helo Magaalada Muqdisho iyo guud ahaan koonfurta Somaaliya.
Intaasi kadib waxaa hadda ka hor dhacday in Islaan waayeel ah xiligii dagaalada sokeeye Magaalada Muqdisho ka holcayeen Beelaha Habargidir iyo Abgaal ay soo ag martay guri ay dhoobnaayeen dad badan, waxayna wiil ka mid ah dadkii banaanka dhoobnaa weydiisay waxa ka socda Meeshaasi, waxa uuna wiilka yar oo aan ka ag fogayn islaantaasi si aayar ah ugu sheegay dadkan buuxa in ay ka warsugayaan Kullan ay leeyihiin Beelaha Abgaal iyo Habargidir oo Hiraab isku ah waxayna ku jawaabtay duqdaasi oo qosol gariir qosleysa “Maandhow maad I tiraahdid Qolooyinkan shiraya waa kuwii Hooga iyo Halaaga geliyey Shacabka Muqdisho ama dalka oo dhan” ayay si guux hoose ah ugu jawaab celisay wiilkii u sheegay shirkaasi, waxayna ula jeeday beelahaasi oo dagaalo culus ku dhex marayay Muqdisho iyo meelo kale.
Ugu danbeyntii Beesha Mudulood oo uu ka soo jeedo sheekh shariif Sheekh Axmed waxay si cad dhabarka ugu jeediyeen shariifka kuna gacan seyreen in ay garab istaagaan sidii ay u garab istaageen dowladdii C/llaaahi Yuusuf oo xiligaasi Ra’iisul Wasaare ka ahaa Cali Maxamad Geeddi Guddoomiyaha Gobolka Banadirna ahaa Maxamad Cumar Xabeeb Maxamad Dheere, waxayna beesha Muduluud hadda u eg tahay kuwo u sii tafaxeydanaya ku biirista kooxaha ka soo horjeeda Dowladda KMG ee Soomaaliya, lamana saadaalin karo kullamada Beesha habargidir ku yeelanayso Muqdisho waxay ka badali karto dhibka ka jira Muqdisho, in kastoo dadka indha indheeya arrimaha Siyaasada Soomaaliya isku raaceen haddii beelaha Abgaal iyo Habargidir ka dhabeeyaan taageerida Dowladda KMG ay soo dhawaanayso xal u helida Magaalada Muqdisho oo marti u ah BM, Hoobiye iyo dhibaatooyin kale isla markaana dadkii daganaa Toban geedi ka guureen muuqaalkii Muqdisho.
Mohamedafrax10@hotmail.com
Search This Blog
Sunday, April 11, 2010
Thursday, April 8, 2010
AFHAYEENKA KOOXDA AHLUSUNNA OO HANJABAAD U JEEDIYEY IDAACADAHA MUQDISHO QAARKOOD OO UU KU SHEEGAY IN AY BUUNBUUNIYAAN ALSHABAAB!!.
Afhayeenka Kooxda la magac baxday Ahlsunna C/laahi C/raxmaan Abuuyuusuf Alqaadi ayaa u Hanjabay Qaar ka mid ah Idaacadaha Muqdisho Sheegayna in ay Tallaabo Deg-Deg ah ka qaadi doonaan Isagoo ku edeeyay in ay Buunbuuniyaan Kooxda Alshabaab sida uu Hadalka u dhigay Iyagoo Qariya buu yiri Guulaha ay Kooxdooda ka gaaraan Dagaallada ay la galaan Alshabaab.
Afhayeenku wuxuu sheegay in ay Dhawaan Farta ku fiiqi doonaan Magacaabina doonaan Idaacadaha la shaqeeya Alshabaab sida uu Hadalka u dhigay, Islamarkaana aaneey faraha ka laaban doonin oo uu Samirkii ka dhamaaday.
Horay ayey Kooxda Ahlusunna Xabsiga u dhigtay Wariye ka tirsan Idacadda Shabeelle oo joogay Goobaha ay Gacanta ku hayaan Iyagoo Idaacadaha ka Howlgala Goobaha ay Gacanta ku hayaan ku Amray in ay soo marsiiyaan Wararkooda Maamulka Ahlusunna inta aaney Tebin.
DHUUSAMAREEB IYO GURICEEL OO AY KA JIRTO ABAABUL DAGAAL KII UGU CUSLAA IYO ALSHABAAB OO XISBUL-ISLAAM KAASHANAYA OO KU SII SIQAYA!!.
Xaaladda Magaalooyinka Dhuusamareeb iyo Guriceel ayaa aad looga soo deyrinayaa iyadoo haatan ay halkaasi ka jirto Abaabullo Dagaal kuwii ugu darnaa Shacabka Halkaasi ku noolna ay aad uga Anfariirsanyihiin sida uu xaalku noqon doono Saacadaha ama Maalmaha soo socda.
Ciidamo ku Hubeysan Gawaarida Gaashaaman oo ka tirsan kuwa Xisbul-Islaam ayaa ka dhaqaaqay qeybo ka mid ah Gobolka Hiiraan Iyadoo Taliyaha Ciidamadaas watana uu ku gooddiyey in uu 24 Saac gudahood ku qabsan doono Magaalada Guriceel.
Waxa kale oo iyana jira Ciidamo kale oo ka tirsan kuwa Alshabaab oo ku sugan Tuulooyin aan sidaa uga fogeyn Labadaas Degmo ee Dhuusamareeb iyo Guriceel oo ay haatan Gacanta ku hayaan Kooxda Ahlusunna.
Dhanka Kooxda Ahlusunna oo haatan gacanta ku haya Degmooyinka Guriceel iyo Dhuusamareeb ayaa waxay Heegan geliyeen Ciidamadooda ku sugan Guriceel iyo Dhuusamareeb Iyadoo Afhayeen u hadlayna uu sheegay in ay iska Difaacayaan Weerar kasta oo kaga yimaada Alshabaab iyo Xisbul-Islaam.
Shacabka ku nool Deegaannadaas ayaa Xaaladdooda aad looga deyrinayaa iyadoo ay soo Foodsaartay Xaalado Nololeed oo aad u Cakiran oo ay sababtay Abaaro ba'an oo halkaas ka jira iyo Dagaallo soo noqnoqday oo Saameeyay Guud'ahaan Gobolkaas.
Banaadir Post
Ciidamo ku Hubeysan Gawaarida Gaashaaman oo ka tirsan kuwa Xisbul-Islaam ayaa ka dhaqaaqay qeybo ka mid ah Gobolka Hiiraan Iyadoo Taliyaha Ciidamadaas watana uu ku gooddiyey in uu 24 Saac gudahood ku qabsan doono Magaalada Guriceel.
Waxa kale oo iyana jira Ciidamo kale oo ka tirsan kuwa Alshabaab oo ku sugan Tuulooyin aan sidaa uga fogeyn Labadaas Degmo ee Dhuusamareeb iyo Guriceel oo ay haatan Gacanta ku hayaan Kooxda Ahlusunna.
Dhanka Kooxda Ahlusunna oo haatan gacanta ku haya Degmooyinka Guriceel iyo Dhuusamareeb ayaa waxay Heegan geliyeen Ciidamadooda ku sugan Guriceel iyo Dhuusamareeb Iyadoo Afhayeen u hadlayna uu sheegay in ay iska Difaacayaan Weerar kasta oo kaga yimaada Alshabaab iyo Xisbul-Islaam.
Shacabka ku nool Deegaannadaas ayaa Xaaladdooda aad looga deyrinayaa iyadoo ay soo Foodsaartay Xaalado Nololeed oo aad u Cakiran oo ay sababtay Abaaro ba'an oo halkaas ka jira iyo Dagaallo soo noqnoqday oo Saameeyay Guud'ahaan Gobolkaas.
Banaadir Post
Ciidamo taabacsan Xarakada Mujaahidiinta Al Shabaab oo la wareegay hubkiina ka dhigay ilaalada xafiiskii QM ay ku laheyd degmada Waajid ee gobolka bakool
Xoogag taabacsan Xarakada Mujaahidiinta Al Shabaab ayaa saaka la wareegay xafiiskii Qaramada Midoobay ee degmada Waajid ee gobolka Bakool sida ay sheegayaan Wararka ka imaanaya degmada Waajid ee Gobolka Bakool.
Dad goobjoogayaal ah oo diiday inay magacyadooda xusaan ayaa waxay sheegeen in Ciidamada halkaas la wareegay ay gudaha u galeen xafiiska ayna kala soo baxeen qalab ay ka mid yihiin Computero ay ku shaqeynaysay Hay'adda iyo waxyaabo kale iyagoo ku qaatay gawaari ay wateen.
Sidoo kale Ciidamo ka tirsan maamulka Gobollada Bay iyo Bakool ee Xarakada Mujaahidiinta Al Shabaab ayaa la sheegay inay hubkii ka qaateen ilaaladii xafiiskaas oo ahaa kan ugu weyn Koonfurta Somalia ay ku lahayd Qarammada Midoobay iyagoo ka dibna ku amray iney halkaas isaga tagaan.
Sidoo kale waxaa la sheegay inay la wareegeen garoonka degmada Waajid oo ay inta badan ka duulaan kana soo dagaan dayuuradaha at isticmaalaan shaqaalaha Qaramada Midoobay ee halkaas ku sugan, waxaana garoonka la dhigay ciidamo ku hubeysan gaadiidka dagaalka.
Shaqaalaha ku sugnaa xarunta QM ee ku taala degmada Waajid ee gobolka Bakool ayaa dhamaatood ahaa dad Soomaali, mana jirin shaqaale ajnabi ah oo halkaasi ka howlgeli jiray, iyadoo aanay jirin ilaa hadda wax hadal ah oo kasoo baxay dhinaca maamulka Xarakada Mujaahidiinta Al Shabaab ee gobolada Bay iyo Bakool.
Banaadir Post.
Thursday, March 25, 2010
Wednesday, March 24, 2010
WASIIRO MISE MUQALASIIN By:-Cali Muxiyaddiin Cali
Ma ahan wax lala yaabo oo shacabka Soomaaliyeed ay maqlaan, masuq maasuq lagu sameeyo hanti dadweyne ama mid Dowladeed oo ay diba mariyeen Mas’ uuliyiin ka tirsan Dowlad ama Ganacsato ku xeran maamuladii dalka soo maray, hase ahaatee Masuq maasuqyadii ka jiray dalka inta badan wey ka qarsoonaayeen Hey’addaha caalamiga iyo dalalka deeqaha laga helo.
Fadeexadii ugu weyneyd ee todobaadkii la soo dhaafay ka soo baxday xafiiska la socodka arrimaha Soomaaliya ee Qaramada Midoobay ayaa waxay dhalisay sumcad xumo iyo fadeexad hor leh oo ku lug leh Wasiiro miisaan culus ku leh Dowladda uu hoggaamiyo Sheekh Shariif, kuwaasi oo lagu eedeeyay in ay iibsadaan Fiisooyin dal ku galka ah ee laga helo dalalka Yurub, Ameeriko iyo Ganacsato Soomaaliyeed oo ku xeran Dowladda oo si xun u maamulay cunada hey’adda WFP ugu talagashay dadka ka barakacay dagaalada Muqdisho, kuwaasi oo lagu eedeeyay in ay kala bar raashinkaasi lunsadaan.
In badan oo shacabka ka mid ah waxay ogsiin yihiin in Wasiiro ka tirsan Dowladda KMG oo horay loo hadal hayey kuna caan baxay isdaba marinta aanan liiskaasi fadeexada noqday lagu soo derin ama aan lagu arkin, waxaase dadku is weydiinayaan sababta loogu soo deri waayay wasiirada fadeexada ku dhacday, waxaan filayaa in wasiiradaasi aan xusay iiga baahneyn tilmaam.
Waxaa uur ku taalo ah in Wasiiro ka tirsan Dowladda Soomaaliyeed oo laga sugayey in ay samatabixiyaan shacabka diifta iyo darxumada ka muuqata in ay ceeji ku sii qabtaan shacab dhiig baxaya, taasi waxaa ka sii daran in wasiiradaasi qaarkood ay caruurtooda ka fogeeyeen Madaafiicda iyo dagaalada boqolaalka qof ku dhimanaya bil walba, iyagoo Talafishinada caalamka ka daawanaya dhibaatada ay aabayaashood horseedayaan, kuwii madaafiicda ka harayna ay doonayaan in ay si xun u dilaan
Waxyaabaha aan la yaabay waxaa ka mid ah in Prof. Cabdiraxmaan Ibbi oo ah Ra’iisul Wasaare Kuxigeenka ahna Wasiirka Kalluumeysiga uu lugaha la galo waxyaabo sumcadiisa iyo karaamadiisa wax u dhimeysa.
Nin Oday ah oo ka mid ahaan jiray Wasiiraddii Dowladda C/qaasim ayaa habeen inagoo wada daawaneyno TV-ga waxaa laga soo daayey Prof. Ibbi oo barnaamij ciyaaraha ah ka qeybgalay oo hadalo uusan mansab ahaan laheyn ka jeedinayo kuna habooneyn in Ra’iisul Wasaare Kuxigeenka ama Wasiir kale oo aan aheyn kan Isboorti uu jeediyo.
Daqiiqado kadib ayaa hadana barnaamij kale oo Gobolka Banaadir ah misane ka qeybgalay Prof. Ibbi, waxaan isweydiinay ninkii odayga ahaa ee aan wada daawaneynay sababta uu Ra’iisul Wasaare Kuxigeenka arrimahaasi ugu hadlayo, ninkii odayga wuxuu ku gaabsaday in tan iyo markii uu Ibbi ku soo biiray arrimaha Siyaasadda oo aheyd Dowladdii Carta markii la dhisay ilaa iyo iminka uusan kala garaneyn howsha uu leeyahay iyo tan uusan laheyn, hase ahaatee aniga ayaa fakir ka duwan siiyay oo waxaan u sheegay in Prof. Ibbi ka aheyn karti iyo dadaal ee ay ka tahay Saxaafad Jaceyl iyo in meel walbo laga arko muuqaalkiisa iyo warkiisa taasoo keentay in uu daf daf badnaado.
Kaliya fadeexada Qaramada Midoobay kuma dhicin Prof. Ibbi, ee waxaa jira Wasiiro kale oo magac xumo u soo hoyatay, kadib markii sida maqalasiinta u iibsaday Fiisooyin loogu talagalay mas’uuliyiinta Dowladda KMG in ay ku tagaan Qaaradaha calaamka, waxaana ka mid ah Wasiiradaasi Madoobe Nuunow oo a Wasiirka Dastuurka, Fowziyo Maxamed Sheekh iyo Safiirka Dowladda KMG oo isna lagu sheegay in uu yahay xubinta ugu firfircoon ee fiisooyinka kala iibiya.
Ma jirto sumcad xumo tani ka weyn in Mas’uul dhan oo shacabka Soomaaliyeed wax badan ka sugayey in uu ku kaco iibsashada fiisooyinka loogu talagalay Dowladda ee wax loogu qabanayo dadka Soomaaliyeed, taasoo muujineysa damiir xumo iyo Wadaniyad la’aan mas’uulkaasi heysata.
Safaaradda Nairobi ee Dowladda KMG oo uu fadhiya Maxamed Cali Ameeriko oo horay eedeymahan u heysatay ayaa waxaa xaqiiqo ay noqotay markii Guddiga la socodka arrimaha Soomaaliya ee Qaramada Midoobay soo saartay Liiska Fadeexadeed, inkastoo warbixinta lagu caddeyn xiriirka Wasiiro ka tirsan Dowladda iyo Safaaradda Soomaaliya ee Kenya oo heshiis ku ah raadinta fiisooyinka dalalka Yurub iyo dalalka kale ee dadka xiiseeyaan ee nolosha laga helo.
Ugu danbeyntii Fadeexadda Dowladda KMG ku dhacday, saameyn intee la eg bey ku yeelan kartaa caalamka? Jawaabtii Dowladda ay ka bixisay eedeymahan ayaa noqday kuwo la iska fogeeyay, hase ahaatee Wasiir Ibbi wuxuu guuxiisa u muuqday in uu ka xun yahay, kuna cambaareeyay hadalkiisa qoraha warbixinta Qaramada Midoobay, laakiin hadalka Ibbi waxaa iiga soo baxay in ay jiraan xubno ka dhoofay Muqdisho oo u kicitimay dalka Jarmalka kuwaasi oo ku dhex goostay Jarmalka, dadkase waxay isweydiinayaan Wasiirada la eedeeyay ma Muqalasiin baa mise Mas’uuliyiin.?
Cali Muxiyaddiin Cali
muxiyaddiin@hotmail.com
Fadeexadii ugu weyneyd ee todobaadkii la soo dhaafay ka soo baxday xafiiska la socodka arrimaha Soomaaliya ee Qaramada Midoobay ayaa waxay dhalisay sumcad xumo iyo fadeexad hor leh oo ku lug leh Wasiiro miisaan culus ku leh Dowladda uu hoggaamiyo Sheekh Shariif, kuwaasi oo lagu eedeeyay in ay iibsadaan Fiisooyin dal ku galka ah ee laga helo dalalka Yurub, Ameeriko iyo Ganacsato Soomaaliyeed oo ku xeran Dowladda oo si xun u maamulay cunada hey’adda WFP ugu talagashay dadka ka barakacay dagaalada Muqdisho, kuwaasi oo lagu eedeeyay in ay kala bar raashinkaasi lunsadaan.
In badan oo shacabka ka mid ah waxay ogsiin yihiin in Wasiiro ka tirsan Dowladda KMG oo horay loo hadal hayey kuna caan baxay isdaba marinta aanan liiskaasi fadeexada noqday lagu soo derin ama aan lagu arkin, waxaase dadku is weydiinayaan sababta loogu soo deri waayay wasiirada fadeexada ku dhacday, waxaan filayaa in wasiiradaasi aan xusay iiga baahneyn tilmaam.
Waxaa uur ku taalo ah in Wasiiro ka tirsan Dowladda Soomaaliyeed oo laga sugayey in ay samatabixiyaan shacabka diifta iyo darxumada ka muuqata in ay ceeji ku sii qabtaan shacab dhiig baxaya, taasi waxaa ka sii daran in wasiiradaasi qaarkood ay caruurtooda ka fogeeyeen Madaafiicda iyo dagaalada boqolaalka qof ku dhimanaya bil walba, iyagoo Talafishinada caalamka ka daawanaya dhibaatada ay aabayaashood horseedayaan, kuwii madaafiicda ka harayna ay doonayaan in ay si xun u dilaan
Waxyaabaha aan la yaabay waxaa ka mid ah in Prof. Cabdiraxmaan Ibbi oo ah Ra’iisul Wasaare Kuxigeenka ahna Wasiirka Kalluumeysiga uu lugaha la galo waxyaabo sumcadiisa iyo karaamadiisa wax u dhimeysa.
Nin Oday ah oo ka mid ahaan jiray Wasiiraddii Dowladda C/qaasim ayaa habeen inagoo wada daawaneyno TV-ga waxaa laga soo daayey Prof. Ibbi oo barnaamij ciyaaraha ah ka qeybgalay oo hadalo uusan mansab ahaan laheyn ka jeedinayo kuna habooneyn in Ra’iisul Wasaare Kuxigeenka ama Wasiir kale oo aan aheyn kan Isboorti uu jeediyo.
Daqiiqado kadib ayaa hadana barnaamij kale oo Gobolka Banaadir ah misane ka qeybgalay Prof. Ibbi, waxaan isweydiinay ninkii odayga ahaa ee aan wada daawaneynay sababta uu Ra’iisul Wasaare Kuxigeenka arrimahaasi ugu hadlayo, ninkii odayga wuxuu ku gaabsaday in tan iyo markii uu Ibbi ku soo biiray arrimaha Siyaasadda oo aheyd Dowladdii Carta markii la dhisay ilaa iyo iminka uusan kala garaneyn howsha uu leeyahay iyo tan uusan laheyn, hase ahaatee aniga ayaa fakir ka duwan siiyay oo waxaan u sheegay in Prof. Ibbi ka aheyn karti iyo dadaal ee ay ka tahay Saxaafad Jaceyl iyo in meel walbo laga arko muuqaalkiisa iyo warkiisa taasoo keentay in uu daf daf badnaado.
Kaliya fadeexada Qaramada Midoobay kuma dhicin Prof. Ibbi, ee waxaa jira Wasiiro kale oo magac xumo u soo hoyatay, kadib markii sida maqalasiinta u iibsaday Fiisooyin loogu talagalay mas’uuliyiinta Dowladda KMG in ay ku tagaan Qaaradaha calaamka, waxaana ka mid ah Wasiiradaasi Madoobe Nuunow oo a Wasiirka Dastuurka, Fowziyo Maxamed Sheekh iyo Safiirka Dowladda KMG oo isna lagu sheegay in uu yahay xubinta ugu firfircoon ee fiisooyinka kala iibiya.
Ma jirto sumcad xumo tani ka weyn in Mas’uul dhan oo shacabka Soomaaliyeed wax badan ka sugayey in uu ku kaco iibsashada fiisooyinka loogu talagalay Dowladda ee wax loogu qabanayo dadka Soomaaliyeed, taasoo muujineysa damiir xumo iyo Wadaniyad la’aan mas’uulkaasi heysata.
Safaaradda Nairobi ee Dowladda KMG oo uu fadhiya Maxamed Cali Ameeriko oo horay eedeymahan u heysatay ayaa waxaa xaqiiqo ay noqotay markii Guddiga la socodka arrimaha Soomaaliya ee Qaramada Midoobay soo saartay Liiska Fadeexadeed, inkastoo warbixinta lagu caddeyn xiriirka Wasiiro ka tirsan Dowladda iyo Safaaradda Soomaaliya ee Kenya oo heshiis ku ah raadinta fiisooyinka dalalka Yurub iyo dalalka kale ee dadka xiiseeyaan ee nolosha laga helo.
Ugu danbeyntii Fadeexadda Dowladda KMG ku dhacday, saameyn intee la eg bey ku yeelan kartaa caalamka? Jawaabtii Dowladda ay ka bixisay eedeymahan ayaa noqday kuwo la iska fogeeyay, hase ahaatee Wasiir Ibbi wuxuu guuxiisa u muuqday in uu ka xun yahay, kuna cambaareeyay hadalkiisa qoraha warbixinta Qaramada Midoobay, laakiin hadalka Ibbi waxaa iiga soo baxay in ay jiraan xubno ka dhoofay Muqdisho oo u kicitimay dalka Jarmalka kuwaasi oo ku dhex goostay Jarmalka, dadkase waxay isweydiinayaan Wasiirada la eedeeyay ma Muqalasiin baa mise Mas’uuliyiin.?
Cali Muxiyaddiin Cali
muxiyaddiin@hotmail.com
Monday, March 22, 2010
Shacabka Gobollada Koonfurta Soomaalia oo Xornimo iyo Xukun Ilaah Heley Hase Yeeshee Weli Wax Baa Qarsoon.
Shacabka Gobollada Koonfurta Soomaalia oo Xornimo iyo Xukun Ilaah Heley Hase Yeeshee Weli Wax Baa Qarsoon oo Aan La Arkin.
Maqaalkan waxan ku soo bandhigeynaa xaqiiqda dhabta ah ee ka jirta Gobollada Konfureed ka hor iyo ka dib intii ay la wareegeen Xarakada Shabaabul Mujaahiddiin,waana Maqaal taxane ah oo si isdaba joog ah oo aan akhristeyaasha u soo gudbin doonno,maantana waxaan idiin soo gudbineynaa qeybta koowaad oo uu ku jiro Hordhaca
Maqaalkani. Qeybta 1aad.
Laga soo billaabo burburkii Dowlladdii Dhaxe ee Soomaaliya Dalka Soomaaliya oo dhan waxa ka dhacey burbur baaxad leh oo dhinac Waliba ka saameeeyey Shacabka,haba u sii darnaadeen Gobolllada Koonfureed ee Soomaalia.
Waxana billowdey dagaallo qabiil oo ay hoggaaminayeen hoggaamiyeyaal qabiil,kuwaas oo dagaalka ku doonayay Xukun ay ku gaaraan awoodda Qabiilkooda;dagaalladaas ayaa waxa barbar socdey Boob,Dhac Kufsi naxarriisdarro ah ee loo geystey Shacabka ku dhaqan Gobollada Koonfureed gaar ahaan Gobolka Shabeellada Hoose;iyadoo dagaalladaas ujeedadoodu ka fogtahay Korsi Siyaasadeed hase yeeshee ujeedka ugu weyni ahaa helitaanka dhulka ugu Barwaaqada badan Soomaalia.
Shacabka ku dhaqan Gobollada Koonfurta waxa gaartey dhibaato aad u culus oo dhinac walba leh sida Xasuuq,Barakicin,Dhulka oo laga boobo,Gabdhaha Qurxoon oo laga kaxeysto,Biyaha Webiga oo laga Iibiyo iyo in lagu shaqeysto islamarkaasna aan la siinin xaqii uu lahaayeen;hase yeeshee Shacabkaas ay dhibaatadu ku dhaceysay ayaa awooddooda ugu weyn ee heli kareen ahayd inay Ilaah (SW) u dacwoodaan oo ay dhibaato kasta ee loo geysto yiraahda Ilaah baa jooga!
Dhibaatada intaas la eg ee ku dhaceysay umadda ku dhaqan Gobollada Koonfureed waxa Masuul ka ahaa Hoggaamiye koooxeedyo tirsamaya hase yeeshee Qabiil salka ku haya,iyadoo Shacabka ku dhaqan Gobollada ugu barwaaqada badab Soomaalia ay u badan yihiin Beeraleey Xoolo dhaqato iyo Kalluumeysato ku kalsoon waxa ay Muruqooda ku soo saartaan iyo Xoolaha ay dhaqddaan;waxana la yaab ku ahayd in la dilo ama la dhaco qof Islaam ah.
Dhaqankooda soo jireenka ah ee nabad ku wada noolaashaha ee ay barteen ayaa wuxu sahley in dad dagaalka iyo dilkuba la sahlan yahay si degdeg ah u dhacaan una barakciyaan,iyagoo aan u diyaarsaneyn qaab dagaaleedka;hase yeeshee marka ay dhibaatadu ku dhacdo waxaan Afkooda laga waayin Ilaah baa jooga alloow kuwan naga qabo!(taasoo ah Dacwad Ilaah u gudbiyeen);Waxba wax baa ka darane waxa dadkaas loo bixiyey looma Ooyaan,Looma Aaraan,Beelaha aan Hubeysneyn,Beelaha laga tira badan yahay,Adaris Maacuun iwm ah.
Dacwooyinka Ilaah(SW) u dacwoonayeen Shacabka Gobollada Koonfureed waxay soo billaabatey Sanadkii 1991kii,Cabashadaas ay ilaahey u gudbinayeen aad bay u yareyd dad dhageysta oo ka xanuunsada kuwa la dhibaateynayo iyo dad ka xanuunsanaya inaaney dhulka dhici doonin Dacwooyinka Ilaah loogu gudbinayo;Dadku waxay ahaayeen kuwo wada Maqan,kii wax fahmayana waa yareyd waxa uu qaban karey oo Waa laga awood badnaa,si kasta ha ahaatee Dacwooyinka Alle loo diraayey waxay Soo gaartey��
La Soco qeybta 2aad.
Qeybta 2aad
Cabashooyinka Shacabka Koonfurta Soomaalia Ilaah u dirayeen waxay soo gaartey Sanadkii 2006dii,xilligaas oo ku beegneyd markii Maxkamadaha Islaamku ka curteen Soomaaliya,gaar ahaan Magaalada Muqdisho oo ay ka dhisnaayeen Maxkamado Islaami ah oo qaab Beeleed u dhisnaa,hase yeeshee Midoobey Markii uu Abuurmey Isbaheysigii Ashahaado la dirirka ee ay gadaal ka riixayeen Reer Galbeedka gaar ahaan Mareykanka.
Shacabka Soomaaliyeed oo ka daaley dagaallada Sokeeye iyo ururada (SSta) ee ay hoggaaminayeen Hoggaamiye Kooxeedyo naxarriis laaweyaal ah,ayaa markiiba Maxkamadaha Midoobey Min Koonfur iyo Bartamha Soomaalia mar qura taageero hagar la�aan ah la garab istaagey,taas oo ka dhalatey Kitaabka alle oo ay kor u qaadeen Maxkamadihii Islaamka ee Midoobey.
Taageerada Shacabka iyo Midowgga Culumaa�uddiinka Soomaaliyeed waxay muddo aad u yar oo 4 Bilood ah xididada u siibeen Hoggaamiye Kooxeedyadii dalka haystey Muddo 16-Sanadood ah,waxa Xudduudda Kenya ilaa Banddiiradleey gacanta u gashey Maxkamadihii Islaamka oo kaashanaya taageerada Shacabka Soomaaliyeed.
Ka Dib Maxaa Dhacey?
Midowgii Maxkamadaha Islaamka waxa ku soo dhax dhuuntey oo ka mid noqdey kooxo fara badan oo ujeeddooyin kala duwan watey;haddii aan inyar ka taabto kooxaha ujeeddooyinka gurracan watey Waxa ka mid ah:
1-Hoggaamiye Kooxeedyadii dalka haystey Waqti dheer ayaa qaarkooda ka mid noqdeen Maxkamadihii Islaamka,kuwaas oo markaas isku ekeysiinaayey inay taageersan yihiin Kitaabka kor loo qaadey,hase yeeshee watey ujeeddooyin qarsoon oo saldhiggeedu ahaa ilaalin dano Shaqsiyadeed iyo mid Qabiil.
2-Kooxo Culumo ah oo ka mid ahaa Masuuliyiinta Maxkamadaha oo ujeedadooda fogi ahayd inay Kacdoonka Maxkamadaha ku gaaraan ilaalinta dano Siyaasadeed iyo dano qabiil,iyagoo siyaabo aad u farsameysan ugu dhax milmey kacdoonkii Maxkamadaha.
3-Siyaasiyiin,Saraakiil iyo Malleeshiyooyin ku soo barbaarey dagaallada Sokeeye ee Qabiilka ku dhisnaa oo ay u muuqatey inay ujeeddooyinkooda ku gaari karaan inay ka mid noqddaan Xoogga cusub ee Soo baxey;sidaas darteed waxay ka mid noqddeen Masuuliyiinta,Saraakiisha iyo Ciidamada hoggaamiya Maxaakiimta Islaamka.
4-Odeyaal dhaqameedyo,Aqoonyahanno iyo Siyaasiyiin ay madax martey Qabyaalladda oo Markaas isha ku hayey Dowlladdii uu Madaxda ka ahaa C/llaahi Yuusuf Axmed inay halis ku tahay jiritaankooda Qowmiyadeed;markaas ka dibna waxay taageero dhinac walba ah la garab istaageen Xoogga Cusub ee Maxkamadaha Islaamka oo ay u arkayeen inay iyagu Majaraha u hayaan oo markii ay ujeeddooyinkooda gaaraan ay si fudud u kala diri karaan ama ay ku fushan karaan Wax kasta oo ay doonaan.
Qodobadaas oo isbiirsadey waxay markiiba isriixriix iyo kala shaki ku abuurtey xooggaggii isku duubnaa ee Maxaakiimta Islaamka oo ujeeddo badan ahaa,waxa abuurmey khilaafyo hoose oo ku qotomey fulinta awaamiirta ka soo baxdda hoggaanka Maxkamadaha,xoghayeyaasha Maxkamadaha iyo Saraakiisha Ciidamada.
Haddii aan inyar dib u milicsanno kala shakiga iyo isriixriixu wuxuu billowdey markii xididada loo siibaayey hoggaamiye Kooxeedyada ka jirey dalka oo dhan,kuwaas oo si safmar ah ay u martey Seefta dagaallyahannada Maxaakiimta Islaamka,hase yeeshee Seeftaas ayaa si farsameysan looga leexiyey 4-Hoggaamiye kooxeed oo ka mid ahaa kuwii ku dhax dhuuntey xooggagii Maxkamadaha Islaamka oo u arkey arrintaas inay ku badbaadeyso ujeeddooyinkooda Siyaasadeed iyo tan qabiilkooda;waxana meelaha khaladaadka badani ka dhacey ka mid ah:
1-Gobolka Jubada Hoose oo uu ka jirey Isbeyheysigii Dooxada Jubba oo ay ku mideysnaayeen Raga la baxey Walaalaha Galgaduud ayaa qaar ka mid ah heshiis la galey Maxkamadihii,slamarkaasna ka mid noqdey Golihii Shuurada,Hubkooda iyo Ciidamadooduba ay ku biireen Maxkamadaha,halka mid kale oo hoggaaminaayey Isbaheysigaas ka mid noqddey hoggaamiye kooxeedyadii Xididdada loo siibey arrintaas oo dhalisey Shaki weyn.
2-Saddex hoggaamiye kooxeed oo si wadajir ah u maamulaayey Gobolka Shabeellada Hoose oo dadka Gobolkaas ay dhibaato badan ka tirsanayeen ayaa waxa Ciidamadooda iyo Madaxdooda loo Aqoonsadey (Hooyada Maxaakiimta Islaamka),waxayna Ciidamada iyo Saddexda Masuulba ka mid noqddeen Madaxda Waaweyn ee Maxaakiimta Islaamka.
Arrintaas ayaa waxay dhalisey shaki iyo buuq fara badan oo ay Muujiyeen Shacabka Soomaaliyeed ee ku dhaqan dalka gudihiisa iyo Dibaddiisa,hase yeeshee Saraakiil Masuuliyiin iyo Ciidamo fara badan oo ka tirsanaa Maxaakiimta ayaa arrintaas si weyn u diiddanaa oo ka xumaa,hase yeeshee majaraha hoggaaminta Maxkamadaha looga awood badnaa;Diidmadooda iyo soo jeedintoodu ma noqon kuwo guuleystay;waana halka ay Sartu kaga qurantey Xoogaggii Mideysnaa ee Maxkamadaha Islaamka.
Iyadoo ay taasi jirtey ayaa Waxa billowdey khilaafyo fara badan oo ka dhashey hirgelinta Shareecada Islaamka,waxana arrimaha ugu horreeya ee la isku qabtey ee khilaafka ba�ani ka dhashey ka mid ah in qofkii nin Muslim ah si ula kac u dila la marsiiyo Shareecada Islaamku waxa ay qabto,in la celiyo hantida la kala haysto ee ay ka mid yihiin Guryaha,Beeraha iyo Gaadiidka iyo in la joojiyo waxyaabaha Mukhaadiraadka Sida Qaadka,Sigaarka;go�aanadaas waxay u Cuntami weyddey �..
La soco Qeybta 3aad.
Qebta 3aad.
Khilaafka isriixriixa ee ka dhax billowdey Maxkamadaha waxa masuul ka ahaa Hoggaamiye Kooxeedyadii ku dhax dhuuntay oo si weyn u diiddanaa hanti isu celinta lagu dhawaaqey,fulinta Xukunnada Qisaasta oo la billaabey oo markii dambe Hoggaamiye kooxeedyadu si farsameysan u xagal daaciyeen markii ay si hoose u sii daayeen Gacan ku dhiigleyaal dil geystey,sidoo kale waxay Qabqablleyaasha Dagaalka ee Maxkamadaha ku jirey iyo kuwa danaha gaarka iyo Qabiilka ilaalinay diiddeen in la joojiyo Waxyaabaha Muqaadiraadka sida Qaadka,Sigaarka iyo wixii soo raaca.
Intii uu khilaafaadka Maxkamaduhu socdeen waxa barbar socdey dagaallo looga horjeedey joogitaanka Ciidamada Itoobiya ee Gobollada Bay,Bakool iyo Gedo,iyadoo Hoggaamiye kooxeedyadii diiddanaa hergelinta Shareecada Islaamka ay dagaalkaas ka faa�ideysteen,iyagoo ku dhawaaqey dagaal aan laga wada tashan oo aan qorshihiisa la isla meel dhigin,taas oo ujeedada fogi ee ka dambeysa ay ahayd in Maxkamadaha lagu soo jeediyo Indhaha Adduunka oo dhan islamarkaasna lagu qaado Weerar degdeg ah oo Sababeysan,waana halka fursadda ugu weyn ay ka heshey Dowlladda Itoobiya ee Weerarka culus soo qaaddey Maxkamadaha iyadoo taageero ballaaran kaga hasatey reer Galbeedka oo dhan.
Aan Dib idiin Xasuusiyo khaladaadka badan ee dhacey intii ay Maxkamaduhu la wareegayen Gobollada,islamarkaasna ay abuurmayeen Maxkamado Beeleedyo hoos imaanayey Midowggii Maxkamadaha Islaamka,Gobolka Shabeellada Hoose oo uu ka jirey Maamulkii loogu yeerey (Hooyada Maxkamadaha Islaamka) ayaa dadkii Gobolkaas ka soo jeedey Waxay Sameysteen oo ay ku dhawaaqeen Maxkamado Islaami ah,oo tiradoodu aheyd 3-Maxkamadood.
Hase yeeshee laba nin oo ka tirsanaa Hoggaankii sare ee Maxkamadaha Islaamka ayaa Shir la qaatey hoggaankii 3da Maxkamadood waxayna si cad ugu sheegeen inaan Gobolkaas Maxkamado looga dhawaaqi karin lana geyn karin,iyagoo sabab uga dhigey Laba Arrimood oo kala ah:
1-Gobolka Waxa ka jira bay yiraahdeen Maamul Islaami ah oo loogu yeerey Hooyadii Maxkamadaha Islaamka,sidaas darteed wixii Gobolkaas ku saabsan asaga ayaa nooga Mas�uul ah mana dooneyno bay yiraahdeen in la carqaladeeyo!
2- Gobolka Waxa degan bay yiraahdeen Beelo fara badan sidaas darteed haddii Sadexddaan Maxkamadood loo fasaxo inay ka howlgalaan waxa loo arkayaa inay Qabiillo gaar ah wataan,marka waxan idin kula talineynaa islamarkaasna idin fareynnaa inaad ka joogtaan oo aad uga dambeysaan Maamulka ka jira!.
Labadaas Arrimood waxay ka mid ahaayeen Waxyaabaha keeney in la kala aamin baxo oo Maxkamadaha dadka qaarkiisa u arkeen inay tahay Aalad ay Qabaa�illo iyo Shaqsiyaad gaar ah sida ay doonaan ugu adeegtaan,waxana Malleeshiyaadka Gobolkaas ka howlgalaayey ee loogu yeerey Hooyada Maxkamadaha Islaamka,isu bixiyeen magaca Mujaahiddiinta Qayisha oo ay ula jeedaan inay Qayilaan Sigaarka Cabbaan,intooda badan Cibaado shaqo ku laheyn sidaas darteedna loogu yeero Mujaahiddiinta Qayisha,taas oo u hirgashey sidaasna uga mid noqdey Ciidankii lexaadka badnaa ee Midowgii Maxkamadah Islaamka;Islamarkaasna iska sii wateen Maamulkii iyo awood sheegashadii ay ku hayeen Shacabka Gobolkaas,waxayna Shacabka Mandiqaddaas dulman ku dhaqan ay ku hadaaqayeen waxay sameyn karaayeen oo ahayd (Ilaah Baa jooga Waana la arki doonaa haddii Ilaahey la Qayaani karo oo Shareecadiisa Kitaabka ku cad Dulmi iyo Been lagu Qarin karo laguna Badaabdayo;hadalkaas oo ah Dacow Ilaah oo ay fahmi karaan dadka ay dhab ka ahayd ku dhaqanka Shareecada Islaamka),kuwaas oo iskugu jira Mujaahiddiinta iyo dadka sida weyn u taageersanaa.
Hase yeeshee intii uu socdey guuxa Maxkamadaha dhaxdooda waxa jirey xoog aad u tababaran islamarkaasna daacad ka aheyd Dagaalka iyo Jihaadka lagula jirey Itoobiyaanka iyo Dowlladdii ay taageersey,waxayna ahaayeen kuwaas dhalinyarro iyo Culumo ku dhaqanka Shareecada Islaamku dhab iyo daacad ka ahayd,waxay aad uga soo horjeedeen dhaqamada ay ku kacayeen Saraakiisha iyo Mas�uuliyiinta qaarkood,marmar waxaaba dhaceysey in Gacanta la iskula tago,waxana si toos ah u billowddey Kooxeeysi kala duwan oo ku qotomey kuwa Dhaqanka Islaamku dhab ka yahay iyo kuwa kale oo ku dhaxmilan hase yeeshee ujeeddkoodu taas ka duwanaa (Daneysteyaal);iyadoo uu xaalku sidaas yahay ayaa Wax billowddey Dagaalkii Weynaa ee dhaxmarey Ciidamadii Maxkamadaha iyo Ciidamada Itoobiya iyo kuwa Dowlladda C/llaahi Yuusuf oo dhinac ah.
Dib Maxaa Dhacey?
La soco Qeybta 4aad
Xigasho Ssunion.net
Warqabadka SSMC Somalia
Aadam Cusmaan
Bokoola@hotmail.com
Maqaalkan waxan ku soo bandhigeynaa xaqiiqda dhabta ah ee ka jirta Gobollada Konfureed ka hor iyo ka dib intii ay la wareegeen Xarakada Shabaabul Mujaahiddiin,waana Maqaal taxane ah oo si isdaba joog ah oo aan akhristeyaasha u soo gudbin doonno,maantana waxaan idiin soo gudbineynaa qeybta koowaad oo uu ku jiro Hordhaca
Maqaalkani. Qeybta 1aad.
Laga soo billaabo burburkii Dowlladdii Dhaxe ee Soomaaliya Dalka Soomaaliya oo dhan waxa ka dhacey burbur baaxad leh oo dhinac Waliba ka saameeeyey Shacabka,haba u sii darnaadeen Gobolllada Koonfureed ee Soomaalia.
Waxana billowdey dagaallo qabiil oo ay hoggaaminayeen hoggaamiyeyaal qabiil,kuwaas oo dagaalka ku doonayay Xukun ay ku gaaraan awoodda Qabiilkooda;dagaalladaas ayaa waxa barbar socdey Boob,Dhac Kufsi naxarriisdarro ah ee loo geystey Shacabka ku dhaqan Gobollada Koonfureed gaar ahaan Gobolka Shabeellada Hoose;iyadoo dagaalladaas ujeedadoodu ka fogtahay Korsi Siyaasadeed hase yeeshee ujeedka ugu weyni ahaa helitaanka dhulka ugu Barwaaqada badan Soomaalia.
Shacabka ku dhaqan Gobollada Koonfurta waxa gaartey dhibaato aad u culus oo dhinac walba leh sida Xasuuq,Barakicin,Dhulka oo laga boobo,Gabdhaha Qurxoon oo laga kaxeysto,Biyaha Webiga oo laga Iibiyo iyo in lagu shaqeysto islamarkaasna aan la siinin xaqii uu lahaayeen;hase yeeshee Shacabkaas ay dhibaatadu ku dhaceysay ayaa awooddooda ugu weyn ee heli kareen ahayd inay Ilaah (SW) u dacwoodaan oo ay dhibaato kasta ee loo geysto yiraahda Ilaah baa jooga!
Dhibaatada intaas la eg ee ku dhaceysay umadda ku dhaqan Gobollada Koonfureed waxa Masuul ka ahaa Hoggaamiye koooxeedyo tirsamaya hase yeeshee Qabiil salka ku haya,iyadoo Shacabka ku dhaqan Gobollada ugu barwaaqada badab Soomaalia ay u badan yihiin Beeraleey Xoolo dhaqato iyo Kalluumeysato ku kalsoon waxa ay Muruqooda ku soo saartaan iyo Xoolaha ay dhaqddaan;waxana la yaab ku ahayd in la dilo ama la dhaco qof Islaam ah.
Dhaqankooda soo jireenka ah ee nabad ku wada noolaashaha ee ay barteen ayaa wuxu sahley in dad dagaalka iyo dilkuba la sahlan yahay si degdeg ah u dhacaan una barakciyaan,iyagoo aan u diyaarsaneyn qaab dagaaleedka;hase yeeshee marka ay dhibaatadu ku dhacdo waxaan Afkooda laga waayin Ilaah baa jooga alloow kuwan naga qabo!(taasoo ah Dacwad Ilaah u gudbiyeen);Waxba wax baa ka darane waxa dadkaas loo bixiyey looma Ooyaan,Looma Aaraan,Beelaha aan Hubeysneyn,Beelaha laga tira badan yahay,Adaris Maacuun iwm ah.
Dacwooyinka Ilaah(SW) u dacwoonayeen Shacabka Gobollada Koonfureed waxay soo billaabatey Sanadkii 1991kii,Cabashadaas ay ilaahey u gudbinayeen aad bay u yareyd dad dhageysta oo ka xanuunsada kuwa la dhibaateynayo iyo dad ka xanuunsanaya inaaney dhulka dhici doonin Dacwooyinka Ilaah loogu gudbinayo;Dadku waxay ahaayeen kuwo wada Maqan,kii wax fahmayana waa yareyd waxa uu qaban karey oo Waa laga awood badnaa,si kasta ha ahaatee Dacwooyinka Alle loo diraayey waxay Soo gaartey��
La Soco qeybta 2aad.
Qeybta 2aad
Cabashooyinka Shacabka Koonfurta Soomaalia Ilaah u dirayeen waxay soo gaartey Sanadkii 2006dii,xilligaas oo ku beegneyd markii Maxkamadaha Islaamku ka curteen Soomaaliya,gaar ahaan Magaalada Muqdisho oo ay ka dhisnaayeen Maxkamado Islaami ah oo qaab Beeleed u dhisnaa,hase yeeshee Midoobey Markii uu Abuurmey Isbaheysigii Ashahaado la dirirka ee ay gadaal ka riixayeen Reer Galbeedka gaar ahaan Mareykanka.
Shacabka Soomaaliyeed oo ka daaley dagaallada Sokeeye iyo ururada (SSta) ee ay hoggaaminayeen Hoggaamiye Kooxeedyo naxarriis laaweyaal ah,ayaa markiiba Maxkamadaha Midoobey Min Koonfur iyo Bartamha Soomaalia mar qura taageero hagar la�aan ah la garab istaagey,taas oo ka dhalatey Kitaabka alle oo ay kor u qaadeen Maxkamadihii Islaamka ee Midoobey.
Taageerada Shacabka iyo Midowgga Culumaa�uddiinka Soomaaliyeed waxay muddo aad u yar oo 4 Bilood ah xididada u siibeen Hoggaamiye Kooxeedyadii dalka haystey Muddo 16-Sanadood ah,waxa Xudduudda Kenya ilaa Banddiiradleey gacanta u gashey Maxkamadihii Islaamka oo kaashanaya taageerada Shacabka Soomaaliyeed.
Ka Dib Maxaa Dhacey?
Midowgii Maxkamadaha Islaamka waxa ku soo dhax dhuuntey oo ka mid noqdey kooxo fara badan oo ujeeddooyin kala duwan watey;haddii aan inyar ka taabto kooxaha ujeeddooyinka gurracan watey Waxa ka mid ah:
1-Hoggaamiye Kooxeedyadii dalka haystey Waqti dheer ayaa qaarkooda ka mid noqdeen Maxkamadihii Islaamka,kuwaas oo markaas isku ekeysiinaayey inay taageersan yihiin Kitaabka kor loo qaadey,hase yeeshee watey ujeeddooyin qarsoon oo saldhiggeedu ahaa ilaalin dano Shaqsiyadeed iyo mid Qabiil.
2-Kooxo Culumo ah oo ka mid ahaa Masuuliyiinta Maxkamadaha oo ujeedadooda fogi ahayd inay Kacdoonka Maxkamadaha ku gaaraan ilaalinta dano Siyaasadeed iyo dano qabiil,iyagoo siyaabo aad u farsameysan ugu dhax milmey kacdoonkii Maxkamadaha.
3-Siyaasiyiin,Saraakiil iyo Malleeshiyooyin ku soo barbaarey dagaallada Sokeeye ee Qabiilka ku dhisnaa oo ay u muuqatey inay ujeeddooyinkooda ku gaari karaan inay ka mid noqddaan Xoogga cusub ee Soo baxey;sidaas darteed waxay ka mid noqddeen Masuuliyiinta,Saraakiisha iyo Ciidamada hoggaamiya Maxaakiimta Islaamka.
4-Odeyaal dhaqameedyo,Aqoonyahanno iyo Siyaasiyiin ay madax martey Qabyaalladda oo Markaas isha ku hayey Dowlladdii uu Madaxda ka ahaa C/llaahi Yuusuf Axmed inay halis ku tahay jiritaankooda Qowmiyadeed;markaas ka dibna waxay taageero dhinac walba ah la garab istaageen Xoogga Cusub ee Maxkamadaha Islaamka oo ay u arkayeen inay iyagu Majaraha u hayaan oo markii ay ujeeddooyinkooda gaaraan ay si fudud u kala diri karaan ama ay ku fushan karaan Wax kasta oo ay doonaan.
Qodobadaas oo isbiirsadey waxay markiiba isriixriix iyo kala shaki ku abuurtey xooggaggii isku duubnaa ee Maxaakiimta Islaamka oo ujeeddo badan ahaa,waxa abuurmey khilaafyo hoose oo ku qotomey fulinta awaamiirta ka soo baxdda hoggaanka Maxkamadaha,xoghayeyaasha Maxkamadaha iyo Saraakiisha Ciidamada.
Haddii aan inyar dib u milicsanno kala shakiga iyo isriixriixu wuxuu billowdey markii xididada loo siibaayey hoggaamiye Kooxeedyada ka jirey dalka oo dhan,kuwaas oo si safmar ah ay u martey Seefta dagaallyahannada Maxaakiimta Islaamka,hase yeeshee Seeftaas ayaa si farsameysan looga leexiyey 4-Hoggaamiye kooxeed oo ka mid ahaa kuwii ku dhax dhuuntey xooggagii Maxkamadaha Islaamka oo u arkey arrintaas inay ku badbaadeyso ujeeddooyinkooda Siyaasadeed iyo tan qabiilkooda;waxana meelaha khaladaadka badani ka dhacey ka mid ah:
1-Gobolka Jubada Hoose oo uu ka jirey Isbeyheysigii Dooxada Jubba oo ay ku mideysnaayeen Raga la baxey Walaalaha Galgaduud ayaa qaar ka mid ah heshiis la galey Maxkamadihii,slamarkaasna ka mid noqdey Golihii Shuurada,Hubkooda iyo Ciidamadooduba ay ku biireen Maxkamadaha,halka mid kale oo hoggaaminaayey Isbaheysigaas ka mid noqddey hoggaamiye kooxeedyadii Xididdada loo siibey arrintaas oo dhalisey Shaki weyn.
2-Saddex hoggaamiye kooxeed oo si wadajir ah u maamulaayey Gobolka Shabeellada Hoose oo dadka Gobolkaas ay dhibaato badan ka tirsanayeen ayaa waxa Ciidamadooda iyo Madaxdooda loo Aqoonsadey (Hooyada Maxaakiimta Islaamka),waxayna Ciidamada iyo Saddexda Masuulba ka mid noqddeen Madaxda Waaweyn ee Maxaakiimta Islaamka.
Arrintaas ayaa waxay dhalisey shaki iyo buuq fara badan oo ay Muujiyeen Shacabka Soomaaliyeed ee ku dhaqan dalka gudihiisa iyo Dibaddiisa,hase yeeshee Saraakiil Masuuliyiin iyo Ciidamo fara badan oo ka tirsanaa Maxaakiimta ayaa arrintaas si weyn u diiddanaa oo ka xumaa,hase yeeshee majaraha hoggaaminta Maxkamadaha looga awood badnaa;Diidmadooda iyo soo jeedintoodu ma noqon kuwo guuleystay;waana halka ay Sartu kaga qurantey Xoogaggii Mideysnaa ee Maxkamadaha Islaamka.
Iyadoo ay taasi jirtey ayaa Waxa billowdey khilaafyo fara badan oo ka dhashey hirgelinta Shareecada Islaamka,waxana arrimaha ugu horreeya ee la isku qabtey ee khilaafka ba�ani ka dhashey ka mid ah in qofkii nin Muslim ah si ula kac u dila la marsiiyo Shareecada Islaamku waxa ay qabto,in la celiyo hantida la kala haysto ee ay ka mid yihiin Guryaha,Beeraha iyo Gaadiidka iyo in la joojiyo waxyaabaha Mukhaadiraadka Sida Qaadka,Sigaarka;go�aanadaas waxay u Cuntami weyddey �..
La soco Qeybta 3aad.
Qebta 3aad.
Khilaafka isriixriixa ee ka dhax billowdey Maxkamadaha waxa masuul ka ahaa Hoggaamiye Kooxeedyadii ku dhax dhuuntay oo si weyn u diiddanaa hanti isu celinta lagu dhawaaqey,fulinta Xukunnada Qisaasta oo la billaabey oo markii dambe Hoggaamiye kooxeedyadu si farsameysan u xagal daaciyeen markii ay si hoose u sii daayeen Gacan ku dhiigleyaal dil geystey,sidoo kale waxay Qabqablleyaasha Dagaalka ee Maxkamadaha ku jirey iyo kuwa danaha gaarka iyo Qabiilka ilaalinay diiddeen in la joojiyo Waxyaabaha Muqaadiraadka sida Qaadka,Sigaarka iyo wixii soo raaca.
Intii uu khilaafaadka Maxkamaduhu socdeen waxa barbar socdey dagaallo looga horjeedey joogitaanka Ciidamada Itoobiya ee Gobollada Bay,Bakool iyo Gedo,iyadoo Hoggaamiye kooxeedyadii diiddanaa hergelinta Shareecada Islaamka ay dagaalkaas ka faa�ideysteen,iyagoo ku dhawaaqey dagaal aan laga wada tashan oo aan qorshihiisa la isla meel dhigin,taas oo ujeedada fogi ee ka dambeysa ay ahayd in Maxkamadaha lagu soo jeediyo Indhaha Adduunka oo dhan islamarkaasna lagu qaado Weerar degdeg ah oo Sababeysan,waana halka fursadda ugu weyn ay ka heshey Dowlladda Itoobiya ee Weerarka culus soo qaaddey Maxkamadaha iyadoo taageero ballaaran kaga hasatey reer Galbeedka oo dhan.
Aan Dib idiin Xasuusiyo khaladaadka badan ee dhacey intii ay Maxkamaduhu la wareegayen Gobollada,islamarkaasna ay abuurmayeen Maxkamado Beeleedyo hoos imaanayey Midowggii Maxkamadaha Islaamka,Gobolka Shabeellada Hoose oo uu ka jirey Maamulkii loogu yeerey (Hooyada Maxkamadaha Islaamka) ayaa dadkii Gobolkaas ka soo jeedey Waxay Sameysteen oo ay ku dhawaaqeen Maxkamado Islaami ah,oo tiradoodu aheyd 3-Maxkamadood.
Hase yeeshee laba nin oo ka tirsanaa Hoggaankii sare ee Maxkamadaha Islaamka ayaa Shir la qaatey hoggaankii 3da Maxkamadood waxayna si cad ugu sheegeen inaan Gobolkaas Maxkamado looga dhawaaqi karin lana geyn karin,iyagoo sabab uga dhigey Laba Arrimood oo kala ah:
1-Gobolka Waxa ka jira bay yiraahdeen Maamul Islaami ah oo loogu yeerey Hooyadii Maxkamadaha Islaamka,sidaas darteed wixii Gobolkaas ku saabsan asaga ayaa nooga Mas�uul ah mana dooneyno bay yiraahdeen in la carqaladeeyo!
2- Gobolka Waxa degan bay yiraahdeen Beelo fara badan sidaas darteed haddii Sadexddaan Maxkamadood loo fasaxo inay ka howlgalaan waxa loo arkayaa inay Qabiillo gaar ah wataan,marka waxan idin kula talineynaa islamarkaasna idin fareynnaa inaad ka joogtaan oo aad uga dambeysaan Maamulka ka jira!.
Labadaas Arrimood waxay ka mid ahaayeen Waxyaabaha keeney in la kala aamin baxo oo Maxkamadaha dadka qaarkiisa u arkeen inay tahay Aalad ay Qabaa�illo iyo Shaqsiyaad gaar ah sida ay doonaan ugu adeegtaan,waxana Malleeshiyaadka Gobolkaas ka howlgalaayey ee loogu yeerey Hooyada Maxkamadaha Islaamka,isu bixiyeen magaca Mujaahiddiinta Qayisha oo ay ula jeedaan inay Qayilaan Sigaarka Cabbaan,intooda badan Cibaado shaqo ku laheyn sidaas darteedna loogu yeero Mujaahiddiinta Qayisha,taas oo u hirgashey sidaasna uga mid noqdey Ciidankii lexaadka badnaa ee Midowgii Maxkamadah Islaamka;Islamarkaasna iska sii wateen Maamulkii iyo awood sheegashadii ay ku hayeen Shacabka Gobolkaas,waxayna Shacabka Mandiqaddaas dulman ku dhaqan ay ku hadaaqayeen waxay sameyn karaayeen oo ahayd (Ilaah Baa jooga Waana la arki doonaa haddii Ilaahey la Qayaani karo oo Shareecadiisa Kitaabka ku cad Dulmi iyo Been lagu Qarin karo laguna Badaabdayo;hadalkaas oo ah Dacow Ilaah oo ay fahmi karaan dadka ay dhab ka ahayd ku dhaqanka Shareecada Islaamka),kuwaas oo iskugu jira Mujaahiddiinta iyo dadka sida weyn u taageersanaa.
Hase yeeshee intii uu socdey guuxa Maxkamadaha dhaxdooda waxa jirey xoog aad u tababaran islamarkaasna daacad ka aheyd Dagaalka iyo Jihaadka lagula jirey Itoobiyaanka iyo Dowlladdii ay taageersey,waxayna ahaayeen kuwaas dhalinyarro iyo Culumo ku dhaqanka Shareecada Islaamku dhab iyo daacad ka ahayd,waxay aad uga soo horjeedeen dhaqamada ay ku kacayeen Saraakiisha iyo Mas�uuliyiinta qaarkood,marmar waxaaba dhaceysey in Gacanta la iskula tago,waxana si toos ah u billowddey Kooxeeysi kala duwan oo ku qotomey kuwa Dhaqanka Islaamku dhab ka yahay iyo kuwa kale oo ku dhaxmilan hase yeeshee ujeeddkoodu taas ka duwanaa (Daneysteyaal);iyadoo uu xaalku sidaas yahay ayaa Wax billowddey Dagaalkii Weynaa ee dhaxmarey Ciidamadii Maxkamadaha iyo Ciidamada Itoobiya iyo kuwa Dowlladda C/llaahi Yuusuf oo dhinac ah.
Dib Maxaa Dhacey?
La soco Qeybta 4aad
Xigasho Ssunion.net
Warqabadka SSMC Somalia
Aadam Cusmaan
Bokoola@hotmail.com
Sunday, March 21, 2010
Somaaliya iyo Itoobiya maxaa kala haysta? W/Q: C/raxmaan Baadiyow
“Istrateejiyada Itoobiya ee ku wajahan Somaaliya waxey ku dhisantahay in laga niyad jebiyo Somaalida iney dawald noqon karaan ayada oo nabad iyo xasilooni loo diidayo, lana fashilinayo isku day kasta”.
Somaaliya iyo Itoobiya waxaa ku nool labo shacab oo ku abtirsada diin kasoo jeedda Nabi Ibraahiin (CS) oo ah Islaamka iyo Kiristaanka. Waxaa ka dhexeeya taariikhda soo gelitaanka Islaamka ee Geeska Afrika. Itoobiya waxey aheed meesha kaliya oo badbaadisay Islaamka markii reer Qureysh cadaadis weyn saareen. Waxaa taariikhda Islaamka meel weyn uga yaalla hijradii asaaxaabta ee dalka Itoobiya iyo habsamidda uu usoo dhaweeyay boqorka Itoobiya al-Najaashi. Sidaas darteed, labada shacbi, in kasta oo dawladahoodu coloobeen, ma aha dad cadaw isku noqon kara, waana walaalo daris ah, isku dan ah, iney wada noolaadaanna waa ku qasbanyihiin.
Colaadaha dawalduhu waa soo jireen, laakiin waxaa ugu caansan dagaaladdi Axmad Gurey iyo boqoradii Itoobiya ee 1529-43. Waxaa kale oo sii kobciyay colladda markii boqortooyada Itoobiya qarnigii 19aad ay qabsatay dhulka Somaaliyeed qeybo ka mid ah. Itoobiya waxey ku taameysay iney qabsato xeebaha Somaalida, laakiin dawaldihii reer yurub oo ayagu ku dirisanaa qeybsashada xeebaha Somaaliya ayaa arinkaas ka horjoogsaday.
Waxaa intaas la jirta, in gobanimada Somaaliya ee 1960 iyo baaddigoobka “Somali weyn” ay colaad cusub soo kordhisay. Waxaa soo if-baxay iska horimaadka labo mabd’a oo caalami ah oo mid ka mid ah Somaalidu qabsatay, kan kalena Itoobiyaanku ku dhegeen. Midka Somaalidu ku qabsatay wuxuu ahaa “aayo ka-talinta shucuubta” (self-determination). Midka kale oo Itoobiya ku dhegtay wuxuu ahaa qodobka dhawridda xuduudaha dawliga ah”(territorial integrity). Qodobkaan dambe waxaa sii xoojiyay in dawladaha Afrika ku heshiiyeen Qahira 1964 inaan xuduudihii isticmaarku sameeyay aan la isku-fara-fareyn.
Arintaas Somaalidu waa ku qanci waysay, waxeyna ku doodeen in Itoobiya dhulkooda qayb ka mid ah xoog ku qabsadeen, lana qeybsadeen isticmaarkii reer Yurub. Sidaas darteed, arinku ma aha xuduudii isticaamku dhigay ee waa isticmaar Afrikaan ah oo loo baahanyahay inuu gobonimo siiyo dadkii uu gumeystay sida reer Yurub u siiyeen. Dhanka kale, Itoobiya waxey ku dooday, iney ka koobantahay qawmiyado badan oo xoog la isku keenay, haddii hal qawmiyad la sii daayo, waa kala go’goaysaa. Doodahaas marki la isku mari waayay, ayaa dawlad kasta waxey ku talaabsatay xaqiijinta himilladeeda. Waxaa la isku gurtay hubka, waxaa la dhisay ciidamo lixaad leh, waxaana afka la iska daray dagaallo 1964 iyo 1977/78. Dagaalkii ugu dambeeyay markii Somaalidu guulo kaso hoysay, waxaa usoo gurmaday Itoobiya dalaka Ruushka, Jarmaalka Bari, Yaman, Kuuba iyo Liibiya. Sidaas ayaa Somaaliya looga adkaaday dagaalka. Fashalka dagaalka waxaa la bilowday burbur aan xad laheyn iyo qaran-jabkii Somaaliya.
Waxaa intaas la raacsiin karaa, in labada dawladood doonteen dawlad weyn ay ku tiirsadaan: Ruushka iyo Marekanka oo iyaguna dagaalkii qabowbaa (Cold War) ku marqaansanaa. Waxaa dawlad kasta gacan siisay mucaaradka hubeysan ee dawladda kale. Somaaliya waxey taageertay, jabhadaha hubeyan ee qawmiyadaha Itoobiya sida Jabhadda Tegreega (EPRDF), tan Somaalida (WSLF), tan Oromada (OLF) iyo tan Eriteriyaanka (EPLF). Sidoo kale, Itoobiya waxey taageertay Jabhadaha qabaa’ilka sida Jabhadda Majeertaynka (SSDF), tan Issaqa (SNM), tan Hawiyaha (USC) iyo tan Ogaadeenka (SPM).
Jabhadaha Somaaliyeed ee Itoobiya tageeri jirtay waxey rideen dawaldnimada Somaliyeed 1991 ee ma ridin nidaamka xukunka haystay, mana ku bedelin xukumaddii hore mid kale oo shaqeysa. Laakiin, Jabhadihii Itoobiya ee Somaalidu taageri jirtay waxey rideen nidaamkii xukunka haystay ee ma burburin dawladnimadii Itoobiya. Sidaa ayaa Itoobiya waxaa xukunka la wareegay dawlad madaxdeeda abaal weyn ku leedahay Somaalidu. Dhanka Somaalidana waxaa la sameyn waayay dawlad dhexe oo shaqeysa 1991, waxaana bilawday waqtigii jabhadeynta, dagaallada sokeeye iyo kala qeybsanaanta.
Colaadii Somaaliya iyo Itoobiya waxey sababtay in Somaaliya burburto, Itoobiyana dhaawac halis ah soo gaaro. Itoobiya waxaa isbdelay qaabka xukunka iyo qawmiyada xukunka haysatay. Xukunkii boqortooyada ahaa iyo qawmiyadii Amharada ee xukumi jirtay waa la bedlay oo waxaa talada dalka la wareegay qawmiyadda Tegreey. Waxaa kale oo Itoobiya noqotay dawlad aan xeeb laheen markii ay ka go’aday Eritereeya. Waxaa intaas uga sii daran colladda weyn ee ayaga iyo Eritereeya u dhexeysa iyo dagalka leebka iyo qaansadu isku-saarantahay.
Hadaba, burburka Somaaliya muxuu dhib iyo dheef uu ukeenay labada dal? burburka Somaaliya iyo furfurnaashaha Itoobiya, waxey keentay isdhexgal iyo isbarasho aan hore loo arag, waxaana xoogeysaty xiriirka labada shacab. Laakiin, dawladda Itoobiya oo waliba ay madax uyihiin ragg Somaaliya soo kaalmeysay kama faa’ideysan marxaladda cusub, waxeyna sii wadeen “istritaateejiyadii dawladaha Itoobiya ee soo jireenka aheed ee ku wajahneed Somaaliya”. Madaxda cusub ee Itoobiya waxey ku fashilmeen in bog cusub oo callaaqaad ah sameeyaan oo Geeska Afrika u horseeddaan nabad iyo hurumar.
Istrateejiyada Itoobiya ee ku wajahan Somaaliya waxey ku dhisantahay in laga niyad jebiyo Somaalida iney dawald noqn karaan ayada oo nabad iyo xasilooni loo diidayo, laguna mashquulinayo dhismaha dawlado goboleedyo iyo maamul deegaameedyo. Itoobiya waxey ka faa’ideysataa mashruuca la dagaalnka argagixisada iyo in ayan jirin dawlad kale oo tartan kula jirta arimaha Somaaliya. Waxaa arinkaas markhaati u ah fashilinta joogtada ah ee dawlad kasta oo la soo dhiso. Itoobiya waxey kasoo horjeedaa dhismaha dawlad dhexe ee Somaaliya, waxeyna mar kasta ushaaqaleysaa god, waxeyna hordhigeysaa turanturooyin ay ku fashiliyaan. Haseyeeshee, arinkaasu kama cafineyso Somaalida madaxda noqotay iyo aqoonyahaannadooda masuuliyadda weyn ee ka saarn qaranka iyo dawadnimada.
Fashilinta joogtada ah ay Somaaliya la daba joogto waxey ukeentay Itoobiya fashil siyaasi ah iyo mid militeri ah. Fashalkii ugu weynaa wuxuu uga yimid Itoobiya burburkii dawladii jabhadaha oo ay Kenya ku dhistay 2004. Dawladaas, in kasta oo ujeedada dhabta ah laga lahaa aheed in dawladii Carta lagu dumiyo, hadana waxey noqotay fashalka Itoobiya markii ay fadhiid noqotay. Waxaa fashilka Itoobiya sii kordhiyay soo gelitaanka ciidankooda ee Somaaliya iyo dagaalkii ayan guusha kasoo hoyn. Taallo-xumida Itoobiyaanka iyo tashi-la’aanta iyo tabar-daridda Somaalidu waxey sii kobcisay colaadihii taariikhiga ahaa.
Itoobiya maxey ka baratay arimahaas, Somaalida maxaa uga kordhay? Siyaasiyiinta labada dal waxey kala barteen waxyaabo badan, laakiin waxaan ka sheegaya hal qodob oo ah iney kala barteen sida uusan joogtada u aheen saaxibnimda siyaasiyiinta. Madaxdi saaxibada tariikhiga ah la ahaa Itoobiya sida Madaxweyne Cabdullahi Yuusuf iyo Raisul-wasaarihiisa Cali Maxamed Geedi waa ay kala tageen. Madax kale oo shalay loo haystay iney colyihiin Itoobiya, maanta waa saaxiibo far iyo faraati ah. Waxaa kale oo hadda Itoobiyaanku raadinayaan saaxibo cusub oo ay ku bedeshaan kuwa hadda jooga marka ay colobaan. Sidaas darteed, siyaasiyiinta Somaalida iyo Itoobiyaanku waxey kala barteen in la isku meel gaaro. Siyaasadoodu waxey ku dhisantahay“ dano joogto ah ayaa jira ee saaxiibo joogta ah ma jiraan”.
Waxaa faragelinta arimaha Somaaliya ku dhiirigelinaya Itoobiya in suuqa siyaasadda ee Somaaliya uu la ciir-ciiraayo siyaasiyiin naq-raac ah oo “far u jawin kaliya sugaaya” oo magaca reeraha ama diinta ku hoos gabanaya. Siyaasiyiintaasu wax dan ah kama laha maslaxada, sharafta iyo karaamada dadkooda iyo dalkooda. Waxaa Itoobiya ku guuleystay in siyaasiyiinta noocaas ah in “ruux aan Itoobiya saaxiib la aheen inuusan madax ka noqon karin Somaaliya”. Waxaa fikirkaas rumeysan koox niyad jabsan oo xukun doon ah. Laakiin, waxaa la hubaa in ruuxii cunto dhacday raqiisnimo ugata inuu dhuban iyo calool xanuun ka qaadayo. sidaaso kale ayaa Itoobiya haysata oo saxibadeeda iyo ayadu waa “isku yaac iyo kala yaac, isku daneysi iyo kala daneysi”. Waa sida aroos beeneed in la isku meelgaarayo oo la isfuridoono la hubo.
Gunaanadkii, maslaxada shacbiga Itoobiya kuma jirto sii socoshada dawlad la’aanta Somaaliya, waxaana labada shacbi u baahanyihiin daris-wanaag, iskaashi iyo is-qadarin . Laakiin, siyaasadda dawladda Itoobiya sida ay hadda tahay ma horseedeyso xaqiijinta himilooyinkaas. Sidaad darteed, Itoobiya waa iney bedeshaa siyaasadeeda. Rabitanka laba shacbi ee Itoobiya iyo Somaaliya ee nabadda, nolosha iyo hurumarka waxey ku imaneysaa oo kaliya dawaldnimo hufan, demoqraadi ah oo ka dhalata laba dal oo himladda nabadda horseed ka noqota.
Cabduraxman M. Cabdullahi (Baadiyow)
Banaadir Post
banaadirpost@gmail.com
Somaaliya iyo Itoobiya waxaa ku nool labo shacab oo ku abtirsada diin kasoo jeedda Nabi Ibraahiin (CS) oo ah Islaamka iyo Kiristaanka. Waxaa ka dhexeeya taariikhda soo gelitaanka Islaamka ee Geeska Afrika. Itoobiya waxey aheed meesha kaliya oo badbaadisay Islaamka markii reer Qureysh cadaadis weyn saareen. Waxaa taariikhda Islaamka meel weyn uga yaalla hijradii asaaxaabta ee dalka Itoobiya iyo habsamidda uu usoo dhaweeyay boqorka Itoobiya al-Najaashi. Sidaas darteed, labada shacbi, in kasta oo dawladahoodu coloobeen, ma aha dad cadaw isku noqon kara, waana walaalo daris ah, isku dan ah, iney wada noolaadaanna waa ku qasbanyihiin.
Colaadaha dawalduhu waa soo jireen, laakiin waxaa ugu caansan dagaaladdi Axmad Gurey iyo boqoradii Itoobiya ee 1529-43. Waxaa kale oo sii kobciyay colladda markii boqortooyada Itoobiya qarnigii 19aad ay qabsatay dhulka Somaaliyeed qeybo ka mid ah. Itoobiya waxey ku taameysay iney qabsato xeebaha Somaalida, laakiin dawaldihii reer yurub oo ayagu ku dirisanaa qeybsashada xeebaha Somaaliya ayaa arinkaas ka horjoogsaday.
Waxaa intaas la jirta, in gobanimada Somaaliya ee 1960 iyo baaddigoobka “Somali weyn” ay colaad cusub soo kordhisay. Waxaa soo if-baxay iska horimaadka labo mabd’a oo caalami ah oo mid ka mid ah Somaalidu qabsatay, kan kalena Itoobiyaanku ku dhegeen. Midka Somaalidu ku qabsatay wuxuu ahaa “aayo ka-talinta shucuubta” (self-determination). Midka kale oo Itoobiya ku dhegtay wuxuu ahaa qodobka dhawridda xuduudaha dawliga ah”(territorial integrity). Qodobkaan dambe waxaa sii xoojiyay in dawladaha Afrika ku heshiiyeen Qahira 1964 inaan xuduudihii isticmaarku sameeyay aan la isku-fara-fareyn.
Arintaas Somaalidu waa ku qanci waysay, waxeyna ku doodeen in Itoobiya dhulkooda qayb ka mid ah xoog ku qabsadeen, lana qeybsadeen isticmaarkii reer Yurub. Sidaas darteed, arinku ma aha xuduudii isticaamku dhigay ee waa isticmaar Afrikaan ah oo loo baahanyahay inuu gobonimo siiyo dadkii uu gumeystay sida reer Yurub u siiyeen. Dhanka kale, Itoobiya waxey ku dooday, iney ka koobantahay qawmiyado badan oo xoog la isku keenay, haddii hal qawmiyad la sii daayo, waa kala go’goaysaa. Doodahaas marki la isku mari waayay, ayaa dawlad kasta waxey ku talaabsatay xaqiijinta himilladeeda. Waxaa la isku gurtay hubka, waxaa la dhisay ciidamo lixaad leh, waxaana afka la iska daray dagaallo 1964 iyo 1977/78. Dagaalkii ugu dambeeyay markii Somaalidu guulo kaso hoysay, waxaa usoo gurmaday Itoobiya dalaka Ruushka, Jarmaalka Bari, Yaman, Kuuba iyo Liibiya. Sidaas ayaa Somaaliya looga adkaaday dagaalka. Fashalka dagaalka waxaa la bilowday burbur aan xad laheyn iyo qaran-jabkii Somaaliya.
Waxaa intaas la raacsiin karaa, in labada dawladood doonteen dawlad weyn ay ku tiirsadaan: Ruushka iyo Marekanka oo iyaguna dagaalkii qabowbaa (Cold War) ku marqaansanaa. Waxaa dawlad kasta gacan siisay mucaaradka hubeysan ee dawladda kale. Somaaliya waxey taageertay, jabhadaha hubeyan ee qawmiyadaha Itoobiya sida Jabhadda Tegreega (EPRDF), tan Somaalida (WSLF), tan Oromada (OLF) iyo tan Eriteriyaanka (EPLF). Sidoo kale, Itoobiya waxey taageertay Jabhadaha qabaa’ilka sida Jabhadda Majeertaynka (SSDF), tan Issaqa (SNM), tan Hawiyaha (USC) iyo tan Ogaadeenka (SPM).
Jabhadaha Somaaliyeed ee Itoobiya tageeri jirtay waxey rideen dawaldnimada Somaliyeed 1991 ee ma ridin nidaamka xukunka haystay, mana ku bedelin xukumaddii hore mid kale oo shaqeysa. Laakiin, Jabhadihii Itoobiya ee Somaalidu taageri jirtay waxey rideen nidaamkii xukunka haystay ee ma burburin dawladnimadii Itoobiya. Sidaa ayaa Itoobiya waxaa xukunka la wareegay dawlad madaxdeeda abaal weyn ku leedahay Somaalidu. Dhanka Somaalidana waxaa la sameyn waayay dawlad dhexe oo shaqeysa 1991, waxaana bilawday waqtigii jabhadeynta, dagaallada sokeeye iyo kala qeybsanaanta.
Colaadii Somaaliya iyo Itoobiya waxey sababtay in Somaaliya burburto, Itoobiyana dhaawac halis ah soo gaaro. Itoobiya waxaa isbdelay qaabka xukunka iyo qawmiyada xukunka haysatay. Xukunkii boqortooyada ahaa iyo qawmiyadii Amharada ee xukumi jirtay waa la bedlay oo waxaa talada dalka la wareegay qawmiyadda Tegreey. Waxaa kale oo Itoobiya noqotay dawlad aan xeeb laheen markii ay ka go’aday Eritereeya. Waxaa intaas uga sii daran colladda weyn ee ayaga iyo Eritereeya u dhexeysa iyo dagalka leebka iyo qaansadu isku-saarantahay.
Hadaba, burburka Somaaliya muxuu dhib iyo dheef uu ukeenay labada dal? burburka Somaaliya iyo furfurnaashaha Itoobiya, waxey keentay isdhexgal iyo isbarasho aan hore loo arag, waxaana xoogeysaty xiriirka labada shacab. Laakiin, dawladda Itoobiya oo waliba ay madax uyihiin ragg Somaaliya soo kaalmeysay kama faa’ideysan marxaladda cusub, waxeyna sii wadeen “istritaateejiyadii dawladaha Itoobiya ee soo jireenka aheed ee ku wajahneed Somaaliya”. Madaxda cusub ee Itoobiya waxey ku fashilmeen in bog cusub oo callaaqaad ah sameeyaan oo Geeska Afrika u horseeddaan nabad iyo hurumar.
Istrateejiyada Itoobiya ee ku wajahan Somaaliya waxey ku dhisantahay in laga niyad jebiyo Somaalida iney dawald noqn karaan ayada oo nabad iyo xasilooni loo diidayo, laguna mashquulinayo dhismaha dawlado goboleedyo iyo maamul deegaameedyo. Itoobiya waxey ka faa’ideysataa mashruuca la dagaalnka argagixisada iyo in ayan jirin dawlad kale oo tartan kula jirta arimaha Somaaliya. Waxaa arinkaas markhaati u ah fashilinta joogtada ah ee dawlad kasta oo la soo dhiso. Itoobiya waxey kasoo horjeedaa dhismaha dawlad dhexe ee Somaaliya, waxeyna mar kasta ushaaqaleysaa god, waxeyna hordhigeysaa turanturooyin ay ku fashiliyaan. Haseyeeshee, arinkaasu kama cafineyso Somaalida madaxda noqotay iyo aqoonyahaannadooda masuuliyadda weyn ee ka saarn qaranka iyo dawadnimada.
Fashilinta joogtada ah ay Somaaliya la daba joogto waxey ukeentay Itoobiya fashil siyaasi ah iyo mid militeri ah. Fashalkii ugu weynaa wuxuu uga yimid Itoobiya burburkii dawladii jabhadaha oo ay Kenya ku dhistay 2004. Dawladaas, in kasta oo ujeedada dhabta ah laga lahaa aheed in dawladii Carta lagu dumiyo, hadana waxey noqotay fashalka Itoobiya markii ay fadhiid noqotay. Waxaa fashilka Itoobiya sii kordhiyay soo gelitaanka ciidankooda ee Somaaliya iyo dagaalkii ayan guusha kasoo hoyn. Taallo-xumida Itoobiyaanka iyo tashi-la’aanta iyo tabar-daridda Somaalidu waxey sii kobcisay colaadihii taariikhiga ahaa.
Itoobiya maxey ka baratay arimahaas, Somaalida maxaa uga kordhay? Siyaasiyiinta labada dal waxey kala barteen waxyaabo badan, laakiin waxaan ka sheegaya hal qodob oo ah iney kala barteen sida uusan joogtada u aheen saaxibnimda siyaasiyiinta. Madaxdi saaxibada tariikhiga ah la ahaa Itoobiya sida Madaxweyne Cabdullahi Yuusuf iyo Raisul-wasaarihiisa Cali Maxamed Geedi waa ay kala tageen. Madax kale oo shalay loo haystay iney colyihiin Itoobiya, maanta waa saaxiibo far iyo faraati ah. Waxaa kale oo hadda Itoobiyaanku raadinayaan saaxibo cusub oo ay ku bedeshaan kuwa hadda jooga marka ay colobaan. Sidaas darteed, siyaasiyiinta Somaalida iyo Itoobiyaanku waxey kala barteen in la isku meel gaaro. Siyaasadoodu waxey ku dhisantahay“ dano joogto ah ayaa jira ee saaxiibo joogta ah ma jiraan”.
Waxaa faragelinta arimaha Somaaliya ku dhiirigelinaya Itoobiya in suuqa siyaasadda ee Somaaliya uu la ciir-ciiraayo siyaasiyiin naq-raac ah oo “far u jawin kaliya sugaaya” oo magaca reeraha ama diinta ku hoos gabanaya. Siyaasiyiintaasu wax dan ah kama laha maslaxada, sharafta iyo karaamada dadkooda iyo dalkooda. Waxaa Itoobiya ku guuleystay in siyaasiyiinta noocaas ah in “ruux aan Itoobiya saaxiib la aheen inuusan madax ka noqon karin Somaaliya”. Waxaa fikirkaas rumeysan koox niyad jabsan oo xukun doon ah. Laakiin, waxaa la hubaa in ruuxii cunto dhacday raqiisnimo ugata inuu dhuban iyo calool xanuun ka qaadayo. sidaaso kale ayaa Itoobiya haysata oo saxibadeeda iyo ayadu waa “isku yaac iyo kala yaac, isku daneysi iyo kala daneysi”. Waa sida aroos beeneed in la isku meelgaarayo oo la isfuridoono la hubo.
Gunaanadkii, maslaxada shacbiga Itoobiya kuma jirto sii socoshada dawlad la’aanta Somaaliya, waxaana labada shacbi u baahanyihiin daris-wanaag, iskaashi iyo is-qadarin . Laakiin, siyaasadda dawladda Itoobiya sida ay hadda tahay ma horseedeyso xaqiijinta himilooyinkaas. Sidaad darteed, Itoobiya waa iney bedeshaa siyaasadeeda. Rabitanka laba shacbi ee Itoobiya iyo Somaaliya ee nabadda, nolosha iyo hurumarka waxey ku imaneysaa oo kaliya dawaldnimo hufan, demoqraadi ah oo ka dhalata laba dal oo himladda nabadda horseed ka noqota.
Cabduraxman M. Cabdullahi (Baadiyow)
Banaadir Post
banaadirpost@gmail.com
Saturday, February 13, 2010
Waayahii Iyo Wacdigii Aan Ka Korodhsaday Nolosha UK: Weli Ma Lagu Yidhi CAADI ISKA DHIG!! Weli Waa..
Akhristow noloshu kala aayatiin wacan, kala iftiin iyo xarago mudan, kala qiimo iyo qadarin badan, kala damac iyo dirsooc badan, kala tiif iyo tamar badan, waxaan dalkani boqortooyada ingiriiska noloshiisa bilaabay sannadkii 2007-dii bishii July 14-keedii, waxaanan badiba soo koobay magaalooyinka ay u badanyahiin dadka soomaalidu ka bilaw magaalo madaxda London, Birmingham, Bristol,Leicester, Miltonkaynes, Walsall iyo Coventry.
Guud ahaan dadka soomaalida ee ku dhaqan dalkani ingiriisku waxay u badanyahiin dadka ugu nolosha liita marka la barbar dhigo dadyowga kale ee ku nool dalkani ingiriiska, xafiiska arrimaha gudaha ee dalkani ingiriiska ee loo yaqaano HOME OFFICE ayaa soomaalida ku tilmaamay qoomiyadda afraad ee ugu tirada badan dalka ingiriiska marka laga yimaado dadka waddanka iska leh ee cadaanka ah, dadka ka yimid koonfurta Asia, iyo dadka ka yimid dhinaca iyo jasiiradaha carribeanska ku teeddsan ha u badnaadeen qoomiyadda loo yaqaano Jamaicans, markaa soomaalidu waxay soo galaysa kaalinta afraad.
Barnaamijka Panoroma ee ka baxa telefishanka BBC1 ayaa sannadkii 2007-dii daraasad uu ka sameeyey nolosha dalkani ingiriiska iyo sida qoomiyadaha ku nooli ugu kala waxtar badanyahiin dhaqaalaha britain markay noqoto yaa wax tara dhaqaalaha dalka ingiriiska ayaa wuxuu soomaalida ku tilmaamay qoomiyadda ugu liidata ee ku tiirsan dhaqaalaha ay dawladdu siiso %92 dadka soomaalidu waa dad qaata lacagta caydha loo yaqaano afka ingiriisigana loogu yeedho "Public Benefits" waxaanay u badanyahiin dad aan shaqaysan, halka dadka ka soo jeeda dalalka maraykanka iyo Hindiya ay cilmi baadhista barnaamijka Panaroma lagu ogaaday inay noqdeen dadka ugu waxtarka badan dhaqaalaha dalka ingiriiska oo soo geliya dalkani cashuur badan oo laga qaado shariikadaha ay leeyahiin iyo weliba kuwa shaqeeya cashuurta laga qaado.
Dhibaatada soomaalida Britain kuma koobna keliya faqriga iyo noloshooda liidata balse waxaa u raacay akhristow jahawareer iyo maskax milan ay ka qaadeen dhaqanada is dhex gooshaya ee dalkani boqortooyada ingiriiska oo ay ku noolyahiin in ka badan 140 qoomiyadood oo kala midab, jinsi, diin iyo dhaqan ah, daraasad aan anigu si gaar ah ugu sameeyey dadka soomaaliyeed ayaan ku ogaaday in 10-kii qoys ee ku nool dalkani ingiriiska 6 ama 7 ka mid ah ay dhex taallo dhibaato horseeda inay qoysaskoodu burburaan, badankana waxay dhibaatadaasi ka timaada is fahan la'aan weyn oo ka dhex abuurma lamaanaha nolosha wadaagaya taasina waxay keenta in hantidii keli ahayd ee alle siiyey oo ahayd ubadka ay ku khasaaran, tusaale ahaan %60 caruurta ku xidhan jeelasha magaalooyinka Bristol iyo London waxay u badanyahiin soomaali ku dayacantay burburka qoyskii ay ka tafiirmeen.
Guud ahaan nolosha waddanka ingiriisku waa mid aad uga fog noloshii ay ku barbaareen badiba dadka soomaaliyeed ee waddankani usoo haajiray, mana laha sida dhulkii soomaalida ee ay ka yimaadeen waxyaabo nolosha madadaaliya waxaanay taasi ku kelifta in ay ku dhex baaridaan haweenku guryahooda, aad ayey u adagtahay inaad aragto qoysas soomaaliyeed oo sida dhulka soomaalida lagu yaqaanay isku wareega ama sheeko iskugu taga iyadoo nolosha kala lakabka saraysa ee ay soomaalidu kaga noolyahiin bedweynta nololeed ee Britain ay ugu wacantahay.
Waxba yaanan hadalka ku dheeraane soomaalidu waxay tidhaahda "Isha Macalin ah" waxaan uga gol leeyahay kollay intiina aan nolosha halkani UK taalla aan dhadhamin waa idinku sheeko balse waxaan jecelahay inaan dul maro weedhahii ku soo biiray af soomaaliga dadka ku dhaqan dalkani ingiriiska iyo weliba af-caasha uu dhaqanka iyo waayahu barray.
Badanka way adagtahay in la is haleelo iyadoo ay ugu wacantahay waayaha dalka yaalla, balse miciinka keliya ee dadka isku dhaweeya waa is gaadhsiinta, waxyaabahase aniga naftayda sida gaarka ah uga yaabiyey ayaa ah dhawr ficil iyo weedhood oo aan arkay, haddiiba aad akhriste ku cusub tahay UK way u fududahay ama u sahlantahay dadka kaaga soo horeeyey inay ku gartaan bilawga noloshaada cusub ee Britain, "haddii aad aragto nin sallaanta badiya iska waran? Maxaad sheegtay? reerkii ka waran? maxaad ku barideen? su'aalahaasi dadka weydiiya waa calamaadka lagu garto qofka cusub, waxaana looga yaqaana halkani alla hebel waa Fareesh (Fresh) weli taasi oo mac-naheedu tahay weli nolosha lama qabsanin.
Weedhaha kale ee dhegahaygu ka yaabeen isla markaana maalmahii hore aan aadka ugu qosli jiray waxaa ka mid ah markaad qof dhawr kelmadood is weydaarsataan wuxuu kuugu jawaabaya "Caadi Iska dhig" iyadoo mac-naheedu tahay waan ogahay ama hadalka soo gaabi iyadoo aan halkani hadalka tafaasiisha badanleh aan laga jeclayn dadkana aad moodo inay maskaxda neerfis (nervous) ka noqdeen, ficilada kale ee aan aadka ula yaabayna balse noloshu igu qasabtay hadda inaan barto waxay tahay dadka soomaalidu haddii ay iska soo hor baxaan isma salaaman, waana mid ka mid ah dhaqanada yaalla halkani qofka haddii aad garanayso xita way kugu adagtahay inaad sallaanto, haddii aad qofkaasi sallaantana isagoo yaaban ayuu kaa qaadaya hadal badana kugu darsan maayo, dabadeed niyadda ayuu iskaga sheegaya inaad ku cusub-tahay waddanka.
Dadka ku cusub dalkani ingiriiska waxaa loo bixiyey Fresh "alla habel ama heblaayo waa fresh" taasi mac-naheedu waxay tahay weli qalbigiisii iyo maskaxdiisii waa nadiif oo ma cuslaanin, markaa naxariistii iyo furfurnaantii ayaa weli ka sii dhex guuxaysa, ama waxaaba lagu odhanaya "waad daali doonta" taasi oo ku muujinaysa sida soomaalida UK ku nool iyo waayahii ay ugu yimaadee ay iskaga soo go'eeen.
Qormadani ta xigta akhriste waxaan ku eegaya qoys burburka ku dhacay jaaliyada Soomaalida ee ku dhaqan dalkani ingiriiska iyo saamaynta ay noloshooda ku yeelatay la soco, balse aan ku soo gunaanado murtidii xasan ganay:
Adduunyadu sharaf-bay lahayd
Shillaa gobonimo u tiil
Maahmaah uu shaacir yidhi
Ayaa sheegtoo tidhaah
Shallay dhaantaa la yidhi
Mohamed Abdi Hassan (diridhaba)
DCS and Financial Advisor
Barclays Bank, The Resource Centre
Coventry, UK
Msc-Banking and Finance Coventry University, Bsc Preston University, Higher Diploma financial management Cambridge University,
Guud ahaan dadka soomaalida ee ku dhaqan dalkani ingiriisku waxay u badanyahiin dadka ugu nolosha liita marka la barbar dhigo dadyowga kale ee ku nool dalkani ingiriiska, xafiiska arrimaha gudaha ee dalkani ingiriiska ee loo yaqaano HOME OFFICE ayaa soomaalida ku tilmaamay qoomiyadda afraad ee ugu tirada badan dalka ingiriiska marka laga yimaado dadka waddanka iska leh ee cadaanka ah, dadka ka yimid koonfurta Asia, iyo dadka ka yimid dhinaca iyo jasiiradaha carribeanska ku teeddsan ha u badnaadeen qoomiyadda loo yaqaano Jamaicans, markaa soomaalidu waxay soo galaysa kaalinta afraad.
Barnaamijka Panoroma ee ka baxa telefishanka BBC1 ayaa sannadkii 2007-dii daraasad uu ka sameeyey nolosha dalkani ingiriiska iyo sida qoomiyadaha ku nooli ugu kala waxtar badanyahiin dhaqaalaha britain markay noqoto yaa wax tara dhaqaalaha dalka ingiriiska ayaa wuxuu soomaalida ku tilmaamay qoomiyadda ugu liidata ee ku tiirsan dhaqaalaha ay dawladdu siiso %92 dadka soomaalidu waa dad qaata lacagta caydha loo yaqaano afka ingiriisigana loogu yeedho "Public Benefits" waxaanay u badanyahiin dad aan shaqaysan, halka dadka ka soo jeeda dalalka maraykanka iyo Hindiya ay cilmi baadhista barnaamijka Panaroma lagu ogaaday inay noqdeen dadka ugu waxtarka badan dhaqaalaha dalka ingiriiska oo soo geliya dalkani cashuur badan oo laga qaado shariikadaha ay leeyahiin iyo weliba kuwa shaqeeya cashuurta laga qaado.
Dhibaatada soomaalida Britain kuma koobna keliya faqriga iyo noloshooda liidata balse waxaa u raacay akhristow jahawareer iyo maskax milan ay ka qaadeen dhaqanada is dhex gooshaya ee dalkani boqortooyada ingiriiska oo ay ku noolyahiin in ka badan 140 qoomiyadood oo kala midab, jinsi, diin iyo dhaqan ah, daraasad aan anigu si gaar ah ugu sameeyey dadka soomaaliyeed ayaan ku ogaaday in 10-kii qoys ee ku nool dalkani ingiriiska 6 ama 7 ka mid ah ay dhex taallo dhibaato horseeda inay qoysaskoodu burburaan, badankana waxay dhibaatadaasi ka timaada is fahan la'aan weyn oo ka dhex abuurma lamaanaha nolosha wadaagaya taasina waxay keenta in hantidii keli ahayd ee alle siiyey oo ahayd ubadka ay ku khasaaran, tusaale ahaan %60 caruurta ku xidhan jeelasha magaalooyinka Bristol iyo London waxay u badanyahiin soomaali ku dayacantay burburka qoyskii ay ka tafiirmeen.
Guud ahaan nolosha waddanka ingiriisku waa mid aad uga fog noloshii ay ku barbaareen badiba dadka soomaaliyeed ee waddankani usoo haajiray, mana laha sida dhulkii soomaalida ee ay ka yimaadeen waxyaabo nolosha madadaaliya waxaanay taasi ku kelifta in ay ku dhex baaridaan haweenku guryahooda, aad ayey u adagtahay inaad aragto qoysas soomaaliyeed oo sida dhulka soomaalida lagu yaqaanay isku wareega ama sheeko iskugu taga iyadoo nolosha kala lakabka saraysa ee ay soomaalidu kaga noolyahiin bedweynta nololeed ee Britain ay ugu wacantahay.
Waxba yaanan hadalka ku dheeraane soomaalidu waxay tidhaahda "Isha Macalin ah" waxaan uga gol leeyahay kollay intiina aan nolosha halkani UK taalla aan dhadhamin waa idinku sheeko balse waxaan jecelahay inaan dul maro weedhahii ku soo biiray af soomaaliga dadka ku dhaqan dalkani ingiriiska iyo weliba af-caasha uu dhaqanka iyo waayahu barray.
Badanka way adagtahay in la is haleelo iyadoo ay ugu wacantahay waayaha dalka yaalla, balse miciinka keliya ee dadka isku dhaweeya waa is gaadhsiinta, waxyaabahase aniga naftayda sida gaarka ah uga yaabiyey ayaa ah dhawr ficil iyo weedhood oo aan arkay, haddiiba aad akhriste ku cusub tahay UK way u fududahay ama u sahlantahay dadka kaaga soo horeeyey inay ku gartaan bilawga noloshaada cusub ee Britain, "haddii aad aragto nin sallaanta badiya iska waran? Maxaad sheegtay? reerkii ka waran? maxaad ku barideen? su'aalahaasi dadka weydiiya waa calamaadka lagu garto qofka cusub, waxaana looga yaqaana halkani alla hebel waa Fareesh (Fresh) weli taasi oo mac-naheedu tahay weli nolosha lama qabsanin.
Weedhaha kale ee dhegahaygu ka yaabeen isla markaana maalmahii hore aan aadka ugu qosli jiray waxaa ka mid ah markaad qof dhawr kelmadood is weydaarsataan wuxuu kuugu jawaabaya "Caadi Iska dhig" iyadoo mac-naheedu tahay waan ogahay ama hadalka soo gaabi iyadoo aan halkani hadalka tafaasiisha badanleh aan laga jeclayn dadkana aad moodo inay maskaxda neerfis (nervous) ka noqdeen, ficilada kale ee aan aadka ula yaabayna balse noloshu igu qasabtay hadda inaan barto waxay tahay dadka soomaalidu haddii ay iska soo hor baxaan isma salaaman, waana mid ka mid ah dhaqanada yaalla halkani qofka haddii aad garanayso xita way kugu adagtahay inaad sallaanto, haddii aad qofkaasi sallaantana isagoo yaaban ayuu kaa qaadaya hadal badana kugu darsan maayo, dabadeed niyadda ayuu iskaga sheegaya inaad ku cusub-tahay waddanka.
Dadka ku cusub dalkani ingiriiska waxaa loo bixiyey Fresh "alla habel ama heblaayo waa fresh" taasi mac-naheedu waxay tahay weli qalbigiisii iyo maskaxdiisii waa nadiif oo ma cuslaanin, markaa naxariistii iyo furfurnaantii ayaa weli ka sii dhex guuxaysa, ama waxaaba lagu odhanaya "waad daali doonta" taasi oo ku muujinaysa sida soomaalida UK ku nool iyo waayahii ay ugu yimaadee ay iskaga soo go'eeen.
Qormadani ta xigta akhriste waxaan ku eegaya qoys burburka ku dhacay jaaliyada Soomaalida ee ku dhaqan dalkani ingiriiska iyo saamaynta ay noloshooda ku yeelatay la soco, balse aan ku soo gunaanado murtidii xasan ganay:
Adduunyadu sharaf-bay lahayd
Shillaa gobonimo u tiil
Maahmaah uu shaacir yidhi
Ayaa sheegtoo tidhaah
Shallay dhaantaa la yidhi
Mohamed Abdi Hassan (diridhaba)
DCS and Financial Advisor
Barclays Bank, The Resource Centre
Coventry, UK
Msc-Banking and Finance Coventry University, Bsc Preston University, Higher Diploma financial management Cambridge University,
Xildhibaan Saalax Nuux Ismaaciil (Badbaado) oo ka mid ahaa baarlamaanka Soomaaliya ayaa maanta sheegay inuu ka baxay Maamula shariifka
"Sababta koowaad ee aan uga baxay dowladda waxay tahay inaan helo goob laga fulinayo sharciga Islaamka, waanan imid" ayuu yiri Saalax Badbaado oo sheegay in uu ku badbaadi waayay guri uu ka deganaa magaalada Muqdisho, gaar ahaan qeybta ay maamusho dowladda Soomaaliya.
Alow ummada ka QABO kuwan naxariista daran.
"Ciidamada dowladda dadku way ka nabadgeli waayeen, waayo waxay kala dagaan gaadiidka dhac ayayna u geystaan, waana waxyaabaha aan u adkeysan waayay oo igu kalifay inaan kasoo baxo dowladda" ayuu yiri Saalax Badbaado.
Saalax Badbaado ayaa wuxuu noqonayaa Xildhibaankii koowaad ee ka baxa dowladda Sooamaliya ayaa maalmihii lasoo dhaafay wuxuu ahaa mid lagu la'aa Muqdisho, waxaana uu sheegay in uu gabi ahaan siyaasadda Somalia uu ka fariisanayo.
"ninka isku sheegaya Afhayeenka AMISOM ayaan cambaareynayaa oo caado ka dhigtay inuu shacabka ku garaaco madaafiic ka dibna inkiro, taana waxay ka mid tahay waxyaabaha aan u adkeysan waayay ee aan uga baxay dowladda" ayuu mar kale yiri Saalax Badbaado oo aan cadeynin inuu isku dhiibay ama ka mid noqday Xarakada Al Shabaab, hase ahaatee waxaa uu sheegay inuu soo doontay meel looga dhaqmo shareecada ee wax kale aanu u iman goobaha mucaaradka.
Wuxuu kaloo wax laga xumaado ku tilmaanay qosolka kanjanka ah oo caado ka dhigtey ninka afhayeenka u ah AMISOM oo magaciiso la yiraahdo Bahiru Butana, kaaso u sheegay in gacan Somaliyeed ku bixi doono Inshalaah.
Alow ummada ka QABO kuwan naxariista daran.
"Ciidamada dowladda dadku way ka nabadgeli waayeen, waayo waxay kala dagaan gaadiidka dhac ayayna u geystaan, waana waxyaabaha aan u adkeysan waayay oo igu kalifay inaan kasoo baxo dowladda" ayuu yiri Saalax Badbaado.
Saalax Badbaado ayaa wuxuu noqonayaa Xildhibaankii koowaad ee ka baxa dowladda Sooamaliya ayaa maalmihii lasoo dhaafay wuxuu ahaa mid lagu la'aa Muqdisho, waxaana uu sheegay in uu gabi ahaan siyaasadda Somalia uu ka fariisanayo.
"ninka isku sheegaya Afhayeenka AMISOM ayaan cambaareynayaa oo caado ka dhigtay inuu shacabka ku garaaco madaafiic ka dibna inkiro, taana waxay ka mid tahay waxyaabaha aan u adkeysan waayay ee aan uga baxay dowladda" ayuu mar kale yiri Saalax Badbaado oo aan cadeynin inuu isku dhiibay ama ka mid noqday Xarakada Al Shabaab, hase ahaatee waxaa uu sheegay inuu soo doontay meel looga dhaqmo shareecada ee wax kale aanu u iman goobaha mucaaradka.
Wuxuu kaloo wax laga xumaado ku tilmaanay qosolka kanjanka ah oo caado ka dhigtey ninka afhayeenka u ah AMISOM oo magaciiso la yiraahdo Bahiru Butana, kaaso u sheegay in gacan Somaliyeed ku bixi doono Inshalaah.
Xasan Daahir oo muuqiisa u egyahay nin lugta sii furaya
Xasan Daahir ayaa la ogyahay in aad u yar tahay awoodiisa ciidan, Xasan ayaa ah nin inta badan haystey ciidan Beelood kuwaas oo inta badan lugta furey, qaarkoodna lugta ka furey Somalia una baxey Yaman ama Liibiya ka dib cabsi badan uga timid Alshabaab, qarkii kalena ku biirey AHLU SUNNA WAJAMEECA hab qabiil ah.
Xasan Daahir ayaa sheegta inow yahay nin gacan saar la leeyahay Alshbaab, kuwaas aan iyagu waligood sheegan, maalin hore ayay ahayd markii wadaadku ka eed sheegtey Alshabaabka balana uga baxeen, taas oo afhayeenka Alshabaabku yiri "Balanka ayaa la galay oo uga baxey".
Xasan waa nin la degan dadka qaxa ku degan Ceelasha biyaha, kuwaas oo meel ku gaar ku jooga dhulkaas aysan iyagu milki u lahayn, halkee wadaadku ku danbeyn doonaa?.
XIISAD KA TAAGAN MAGAALADA DHUUSAMAREEB IYO DADKA DEEGAANKA DHUUSAMAREEB OO KA SOO HORJEESTAY BANDAW SAARAN MAALINTII SADDEXAAD
Wararka naga soo gaaraya Magaalada Dhuusamareeb ee Gobolka Galgaduud ayaa sheegaya in Xiisad ay ka taagan tahay Magaaladaas kadib markii Dadka Deegaanka Dhuusamareeb ay ka soo horjeesteen Bandaw Maalintii Saddexaad saaran Magaaladaas oo ay saareen Maamulka ka Arrimiya Magaalada Dhuusamareeb ee Ahlusunna.
Waxgaradka Magaalada Dhuusamareb ayaa haatan Kulamo la leh Saraakiisha Ahlusunna ee Bandawga saaray Magaaladaas, Waxana sida la sheegay ay ka dalbadeen in ay Dadka Deegaanka Dhuusamareeb ka qaadaan Xayiraadda ay duldhigeen Taasoo ay sheegeen in aan loo baahneyn Maadaama Magaalada uusan Dagaal ka jirin.
Xoogaga Ahlu Sunnah ayaa dhaq dhaqaaqyo Ciidan ka wada Gudaha Magaalada Dhuusamareeb Iyagoo Dadka ugu cagajigleeyay Ciddii jebisa Bandawgaas in ay Xabsiga dhigi doonaan.
Waxgaradka Magaalada Dhuusamareb ayaa haatan Kulamo la leh Saraakiisha Ahlusunna ee Bandawga saaray Magaaladaas, Waxana sida la sheegay ay ka dalbadeen in ay Dadka Deegaanka Dhuusamareeb ka qaadaan Xayiraadda ay duldhigeen Taasoo ay sheegeen in aan loo baahneyn Maadaama Magaalada uusan Dagaal ka jirin.
Xoogaga Ahlu Sunnah ayaa dhaq dhaqaaqyo Ciidan ka wada Gudaha Magaalada Dhuusamareeb Iyagoo Dadka ugu cagajigleeyay Ciddii jebisa Bandawgaas in ay Xabsiga dhigi doonaan.
Thursday, February 4, 2010
Xarakada Al Shabaab oo beeniyay in ay balan uga bexeen Xisbul islaam iyo iyagoo Magacaabay gudi taakuleeya dadkii ku hanti beelay dabkii Suuqa Bakaaraha
Xarakada Muhaahidiinta Al Shabaab ayaa beeniyay in ay ka baxeen balan ay horay ula galeen ururka Xisbul islaam iyagoo dhinaca kalana Magacaabay gudi taakuleeya dadkii ku hanti beelay dabkii Suuqa Bakaaraha.
Afhyeenka xarakada mujaahidiinta Al-shabab Sheekh Cali Maxamuud Raage (Sh. Cali Dheere) oo maanta Shir jaraa’id ku qabtey qeybo ka mid Suuqa Bakaaraha gaar ahaan bartii uu dabku ka kacay habeen hore ayaa waxa uu sheegay in aysan jirin waxa balamo ah oo Xakarada Mujaahidiinta AL-shabab kaga baxeen ururka Xisbul Islaam oo ku aadanaa in aan la kala qaadan ciidamada u dagaalama labada dhinac.
Waxaa uu xusay in wax khilaaf ah uusana ka dhex taagneeyn Xarakada Mujaahidiinta Al-shaabb iyo ururka Xisbul Islaam isla markaana ay u mideysan yihiin ladagaalanka ciidamada dowladda KMG iyo ku AMISOM ee jooga magaalada Muqdisho.
Sheekh Xasan Daahir Aweys oo ah hogaamiyaha ururka Xisbul Islaam ayaa maalin ka hor shir jaraa’id oo uu ku qiray in hogaamiyaal ka tirsan Ururka Xisbul islaam ay ku biireen Xarakada Mujaahidiinta Al Shabaab ku qabtey magaalada Muqdishu ayaa shaaca ka aaday in xarakada Al-shabaab ay jabiyeen balamo ay la galeen ururka Xisbul Islaam oo ku aadanaa in aan la kala qaadan ciidamada u dagaalama labada dhinaca.
Afhayeenka Xarakada Al Shabaab waxaa uu sidoo kale ka hadlay dhaq dhaqaaqyo ciidan oo dowladda Kenya ay ka wado xaduudka ay la wadaagto Soomaaliya iyo hadalo ka soo baxay xubno ka tirsan dowladda KMG oo ku aadanaa in maalmaha soo socda ay la wareegi doonaan gobolo badan oo ka mid ah koofurta Soomaaliya halkaasi oo ay gacanta ku hayaan xarakada Mujaahidiinta al shabaab.
Waxaa uu sheegay Afhayeenka Al Shabaab in dhaq dhaqaaqyada Ciidamada Kenya oo faafaahin ah ka bixin doonin islamarkaana Kenya sida ay u dhaqanto ay ula dhaqami doonaan waxaana uu sidoo kale wax lala yaabo ku tilmaamay hadalo uu ku tilmaayey calaacal oo kasoo baxay dowlada KMG ee Soomaaliya oo ku aadan in ay weerar kusoo qadayaan goobaha ay gacanta ku hayaan isagoona sheegay in hadii ay isku dayaan in ay weerar ku soo qaadaan ay kala kulmayaan talaabo deg deg ah sida uu hadalka u dhigay.
Hadalka xarakada Mujaahidiinta AL Shabaab ayaa imaanaya xili wasiirka beeraha ee Xukuumada Soomaaliya Maxamed ibraahim xaabsade uu sheegay in ay maalamaha soo aadan ay la wareegi doonaan gobolo ay kamid yihiin Sh/hoose,Bay,Bakool,Jubooyinka iyo weybo kamid ah magaalada Muqdisho.
Ugu danbeyntii afhayeenka Xarakada Al-shabaab Sheekh Cali Maxamuud Raage waxaa uu ku dheeraaday ka hadlida dabkii habeen ka hor ka kacay qeybo kamid ah suuqa bakaaraha isagoona ku baaqey in dadka muslimiinta ah ee ku hanti beelay la gar gaaro isagoo shaaca ka qaaday in Xarakada Al-shabaab ay u magacowday gudi ka kooban culmaa,udiin iyo xubno katirsam Al-shaabaab kuwaasi oo wax u qabta dadkii ku hanti beelay dabkii dhawaan ka kacay qeybo kamid ah suuqa bakaaraha,waxaana xubnaha gudigaasi ay kala yihiin sidatan.
1:Sheikh Fu’aad Maxamed Khalaf oo kamid ah saraakiisha Al-shabaab
2:Sheikh Cali Maxamed Xuseen (Waaliga Wilaayada gobolka banaadir ee Shabaab)
3:Sheekh Suldaan Max’ed Aala maxamed (maktabada Xarakada Shabaab)
4:Saalax Maxamed Cali (madaxa arimaha bulsha ee wilaayada gobolka Banaadir) 5:Sheikh C/taax Aweys abuu Xamsa oo kamid ah Culmaa’udiinka Soomaaliyeed.
Banaadir Post
banaadirpost@gmail.com
Sheekh Xasan Turki oo qiray inuu ku biiray Xarrakatul Shabaabul Mujaahidin kuna baaqay in la mideeyo Islaamiyiinta kale
Guddoomiyaha Raaskambooni Sheekh Xasan C/llaahi Xirsi (Sheekh Xasan Turkey) ahaana guddoomiye ku xigeenkii Ururka Xisbul Islaam ayaa maanta qiray inuu ku biiray Xarrakatul Shabaab uuna joogay madashii heshiisku ka dhacay.
Sheekh Xasan Turkey wuxuu sheegay in go’aankiisu uu yahay mid lagu mideeyo Islaamka, gaar ahaan Mujaahidiinta, si ay ugu guuleystaan hadafkooda oo ah in laga dhiso Soomaaliya dowlad Islaami ah.
"Waxaan ku baaqaynaa in Muslimiinta ay Alle ku xirnaadaan, safka mujaahidiintana la mideeyo, waxaana ku baaqayaa in la mideeyo Muslimiinta oo dhan" ayuu yiri Sheekh Xasan Turkey.
Heshiis dhawaan ka dhacay Baydhabo ayay kooxda Raaskambooni oo hoggaamiye uu u yahay Sheekh Xasan Turkey iyo Xarrakatul Shabaab ay ku gaareen heshiis iskaashi oo ay ku mideynayaan ciidamadooda, iyagoo qaadanaya Magaca Xarrakatul Shabaab.
"Goobjoog ayaan ka ahaa heshiiskii ka dhacay Baydhabo, la iguma been abuuran, waana ku faraxsanahay" ayuu yiri Sheekh Xasan oo ugu baaqay dhammaan Soomaalida inay qabsadaan xarigga Alle si ay u guulaystaan.
Sheekh Max’ed Dulyadeyn oo ka mid ahaa saraakiishii ka socday Raaskambooni oo isaguna saxaafadda kula hadlay Baydhabo ayaa sheegay in heshiiskan uu yahay mid dhacay, ayna wadaan qorshayaal lagu fulin lahaa qodobbadii lagu heshiiyay.
Guddoomiyaha Ururka Xisbul Islaam Sheekh Xasan Daahir Aweys oo Muqdisho ku qabtay maalin ka hor ayaa ku tilmaamay heshiiskaas mid ay aad uga xun yihiin, ayna walaalaha Shabaabku uga baxeen ballan ay isku ogaayeen oo ahayd inaan la kala qaadan ciidamada.
Afhayeenka Xarrakatul Shabaab ayaa dhankiisa sheegay maanta inaysan jirin wax ballan ah oo ay uga baxeen sida uu u yiri Walaalahooda Xisbul Islaam, sidoo kalena aysan jirin wax dagaal ah oo kala dhexeeya.
Xasan turki gacan saar ayuu lahaa Xasan Daahir mudooyinkii ugu danbeeyay, waxayna kala dheeraadeen markii axmed Madoobe heshiis hoose la galay qolooyin kale.
Banaadir Post
Gen. Galaal oo weli xiiso u qaba inow Somali gumaado!
Wararka laga helayo degmada Guriceel oo ka tirsan Gobolka Galgaduud ayaa sheegaya in halkaasi uu gaaray shalay Gen. Maxamed Nuur Galaal iyo xubno ka tirsan Ururka Ahlu Sunna Wal-Jameeca, waxaana ay bilaabeen in ay kulamo la qaataan dad ka tirsan Beeshiisa gaarka ah.
Warku wuxuu intaa ku darayaa in ujeedada Gen. Galaal ee Gobolada Dhexe in ay tahay sidii uu khibradiisa Milateri ugu biiran lahaa Ururka Ahlu Sunna oo dagaal xoogan kula jira Xarakada Al-Shabaab, taas macnaheedu yahay Gen galaal weli xiiso ayuu u qabaa inow cabo dhiiga dadka Somaliyeed.
Ahlu Suna ayaa la rumeysan yahay in ay marar baan qaaday dagaalo aysan guulo badan ka gaarin, kuwaas oo ay lagashay xarakada Al- Shabaab.
Galaal ayaa inta la ogyahay ka danbeeyay xasuuq wadareed mudo dheer ka socdey dhula koonfureed ee Somalia.
Warku wuxuu intaa ku darayaa in ujeedada Gen. Galaal ee Gobolada Dhexe in ay tahay sidii uu khibradiisa Milateri ugu biiran lahaa Ururka Ahlu Sunna oo dagaal xoogan kula jira Xarakada Al-Shabaab, taas macnaheedu yahay Gen galaal weli xiiso ayuu u qabaa inow cabo dhiiga dadka Somaliyeed.
Ahlu Suna ayaa la rumeysan yahay in ay marar baan qaaday dagaalo aysan guulo badan ka gaarin, kuwaas oo ay lagashay xarakada Al- Shabaab.
Galaal ayaa inta la ogyahay ka danbeeyay xasuuq wadareed mudo dheer ka socdey dhula koonfureed ee Somalia.
Wednesday, January 27, 2010
Ururka Xarakada Alshabaab oo Maanta shaaca ka qaaday inay Qabteen Hub Dowlada KMG Soomaaliya u dirtay Degmada Ceeldheer.
Afhayeenka Xarakatu shabaabul Mujaahidiin Sheekh Cali Maxamuud Raage (Sh.Cali dheere) ayaa Maanta saxafiyiinta u sheegay inay ciidamadoodu qabteen hub saarnaa Dooman oo ay Dowlada KMG Soomaaliya u dirtay Gobolada Dhexe gaar ahaan Degamda Ceel dheer.
Waxaa uu intaasi ku daray Sheekh Cali Dheere in qorshaha hubkaasi lagu soo saaray Doomanka ay soo abaabushay Dowlada KMG Soomaaliya islamarkaana loo soo dhiibay calooshood u shaqeystayaal kuwaasoo sida uu sheegay la dilay.
"Mujaahidiinta waxaa u suurtagashay inay laayaan calooshood u shaqeystayaashii loo soo dhiibay hubkaasi,waana la soconaa waxay u wadeen degmada Ceeldheer Gobolka Galgaduu" ayuu yiri Sheekh Cali dheere
Degmada ceeldheer ee Gobolka Galgaduud ayaa waxaa ka jira Maamul taageersan Urur Diimeedka Ahlu suna oo gacan saar la leh ahlus una Wal jameecah.
Dhanka kale ma jiro dhanka Dowlada wax mas'uul ah oo aritaani ka jawaabay,oo ama beeninaya ama qiranaya arka shabaabka ka soo baxay inkastoo saacadaha soo socda laga yaabo inay ka hadlaan saraakiisha Dowlada KMG Soomaaliya warkaani ka soo baxaya Xarakada Al-Shabaab.
allburtinle.com
Xafiiska Warara Muqdisho
C/fitaax Maxamed Salaad (Diyeeshe)
Waxaa uu intaasi ku daray Sheekh Cali Dheere in qorshaha hubkaasi lagu soo saaray Doomanka ay soo abaabushay Dowlada KMG Soomaaliya islamarkaana loo soo dhiibay calooshood u shaqeystayaal kuwaasoo sida uu sheegay la dilay.
"Mujaahidiinta waxaa u suurtagashay inay laayaan calooshood u shaqeystayaashii loo soo dhiibay hubkaasi,waana la soconaa waxay u wadeen degmada Ceeldheer Gobolka Galgaduu" ayuu yiri Sheekh Cali dheere
Degmada ceeldheer ee Gobolka Galgaduud ayaa waxaa ka jira Maamul taageersan Urur Diimeedka Ahlu suna oo gacan saar la leh ahlus una Wal jameecah.
Dhanka kale ma jiro dhanka Dowlada wax mas'uul ah oo aritaani ka jawaabay,oo ama beeninaya ama qiranaya arka shabaabka ka soo baxay inkastoo saacadaha soo socda laga yaabo inay ka hadlaan saraakiisha Dowlada KMG Soomaaliya warkaani ka soo baxaya Xarakada Al-Shabaab.
allburtinle.com
Xafiiska Warara Muqdisho
C/fitaax Maxamed Salaad (Diyeeshe)
Ururka Alshabaab oo Maanta Maamul cusub u sameeyay Degmada Galhareeri
Galhareeri :-Walaayada Xarakada Alshabaab ee Gobolka Galgaduud ayaa Maanta Maamul cusub u magacaabay Degmada Galhareeri ee Gobolka Galgaduud.
Sidoo kale waxaa loo dhiibay Madaxa Dacwada Degmadaasi Warsame Maxamed,sidoo kale Taliyaha Ciidamada ayaa isna loo magacaabay Macalin Bashiir Macalin Cali.
Sheekh Kaba ku tukade oo waaliga Walaayada Gobolka Galgaduud ee Xarakada Alshabaab ayaa magacaabista kadib waxaa kula dardaarmay mas'uuliyiintii la magacaabay inay Mas'uuliyada loo dhiibay ay si fiican u gutaan,sidoo kale waxaa uu ugu baaqay dadka ku dhaqan Degmada Galhareeri inay la shaqeeyaan maamulka cusub ee Degmadaasi loo magacaabay
Munaasabadii Lagu magacaabayay Maamulkaasi cusub waxaa goob joog ka ahaa oo ka soo qeybgalay Madaxa Siyaasada iyo xiriirka Gobolada Xarakada Mujaahidiinta Alshabaab Sheekh Xuseen Cali Fiidow
Si kastaba Maamul sameyntaan ayaa daba socota Maamul Guud oo Gobolkaasi Galgaduud yeesho oo dhawaan Madaxda sar sare ee Xarakada ay kaga dhawaaqeen Gobolkaasi xili intiisa badan Gobolka Galgaduud ay maamulaan Culumada Ahlu suna.
Galhareeri-Galgaduud
Tuesday, January 26, 2010
Qaar ka mid ah Saraakiisha Ciidamada Daraawiishta oo aan ku qancin kala dirista…suragalse ma tahay in ay u baxsadaan dhanka Kooxaha islaamiyiinta oo markii hore ka soo farcameen {Warbixin xog uruursi leh}.
Kadib wareegto ka soo baxday Xafiiska Madaxweynaha Dowladda KMG ee Soomaaliya ayaa waxaa shaaca looga qaaday Ciidanka Daraawiishta in la kala diray maadaama dasturka federaalka KMG ay ku qoran tahay Ciidamada Booliska iyo kuwa Militariga oo kaliya, sidaas awgeedna waxaa meesha ka baxay Ciidanka Daraawiishta, kuwaas oo badnaa Ciican beeleed,kana yimid Midowgii Maxkamadaha dhinaca Wasiirka Arimaha Gudaha Cabdulqaadir Ali Omar iyo Cabdiraxiim Ciise Cadow.
Madaxda Ciidamada Daraawiishta ayaan ahayn rag soo maray Malateri iyo Boolis intaba, sidaas daradeed markii lagu biiro ciidan run ah noqonaya waxa loo yaqaan "Dable"
Xog uruursi aan samaynay ayaa waxaa noo soo baxday in rag badan oo ka tirsanaa Daraawiishta hadalkaasi ku farxi waayeen kuna qanci waayeen kala diristii, ayaa waxay bilaabeen in ay xariiro la sameeyaan saraakiisha Mucaaradka ee jooga dhanka deegaanada islaamiyiinta maamusho si ay isugu dayaan in ay la goostaan Hub iyo Gawaari oo dowladda KMG leedahay.
Ugu danbeyntii kala dirista daraawiishta waxay saraakiisha ku abuuraysaa niyad jab xoogan oo keeni karta in ay u goostaan dhanka kooxaha mucaaradka maadaama ay waligood qabeen figrad ka duwan mida Booliska iyo Militariga waxaana lagu xantaa in ay ku danbeeyaan dhaqamadii iyo faracii Maxaakiimta ay ka yimaadeen, waana sababta dhalisay in la kala diro.
Waxaa arinkan kala darista ah Sheekh Shariif ku qasbay walad Cabdala , AMISOM iyo Ciidamada Booliska iyo Malateriga oo la shaqeyn waayay ragan hubeysan, una howgala sidii ciidan Beeleed..
Banaadir post
Madaxda Ciidamada Daraawiishta ayaan ahayn rag soo maray Malateri iyo Boolis intaba, sidaas daradeed markii lagu biiro ciidan run ah noqonaya waxa loo yaqaan "Dable"
Xog uruursi aan samaynay ayaa waxaa noo soo baxday in rag badan oo ka tirsanaa Daraawiishta hadalkaasi ku farxi waayeen kuna qanci waayeen kala diristii, ayaa waxay bilaabeen in ay xariiro la sameeyaan saraakiisha Mucaaradka ee jooga dhanka deegaanada islaamiyiinta maamusho si ay isugu dayaan in ay la goostaan Hub iyo Gawaari oo dowladda KMG leedahay.
Ugu danbeyntii kala dirista daraawiishta waxay saraakiisha ku abuuraysaa niyad jab xoogan oo keeni karta in ay u goostaan dhanka kooxaha mucaaradka maadaama ay waligood qabeen figrad ka duwan mida Booliska iyo Militariga waxaana lagu xantaa in ay ku danbeeyaan dhaqamadii iyo faracii Maxaakiimta ay ka yimaadeen, waana sababta dhalisay in la kala diro.
Waxaa arinkan kala darista ah Sheekh Shariif ku qasbay walad Cabdala , AMISOM iyo Ciidamada Booliska iyo Malateriga oo la shaqeyn waayay ragan hubeysan, una howgala sidii ciidan Beeleed..
Banaadir post
Monday, January 25, 2010
Real reason why Somalis are targeted in arrests
The riots and destruction of private property that occurred 10 days ago around Jamia mosque in Nairobi must be condemned. It was a shameful event with many losers and no winner. The Muslims that triggered the initial demonstration were wrong. Their activities must be condemned in the strongest terms possible.
But it seems the dreary response by the government in stopping the destruction of private property was deliberate. The involvement of some civilians in quelling the demonstration is most alarming. What was the real complaint of the Muslim demonstrators? Wasn’t it a senseless and unnecessary demonstration?
How can some fringe members of the Muslim community be aggrieved by the arrest of a Jamaican national, Sheik al-Faisal? We must never lose sight of the fact that al-Faisal is a hate monger with a criminal conviction. His continued stay, as we saw, is most undesirable. What he intended to preach, if given an opportunity, is anybody’s guess.
Al Faisal is not even an Islamic scholar, no matter how liberal we construe the term. He is a rabble rouser who cut his teeth on the radical fringes of the Muslim community in Britain. The demonstration organised by fringes of the Muslim community was a most unfortunate one, devoid of a cause.
The plight of the Jamaican was highlighted by Al Amin Kimathi, the leader of the organisation called Muslim for Human Rights. He fights endless legal battles with the government in and outside the courts. None of his cases have been heard on the merits. He twice organised demonstrations over the Jamaican preacher’s fate. The first was peaceful.
The second was ugly and bloody. Was he right? He was wrong on both occasions. Was he entitled in law to demonstrate? He was absolutely within his legal rights to demonstrate. To internalise democracy, we must allow Kenyans the right to demonstrate peacefully. Al Amin and his rowdy gang ought to have been allowed to demonstrate under police supervision.
What was the government’s fear, especially since the first demonstration went on peacefully? Prior to the reforms introduced in 1997 through the IPPG, demonstrations were tightly regulated and almost impossible under the Kanu regime. After 1997, the Public Order Act was repealed.
For one to demonstrate, a mere notice to the police officer in charge of the nearest police station is all that was required. This notice doesn’t mean that the police officer sets in judgment or has discretion on whether or not to allow the demonstration. The government went into full swing after the riots.
As expected it zeroed in on Eastleigh and a number of neighbourhoods predominantly inhabited by the Somali community. The announced aim was to arrest and repatriate all foreigners who are in the country illegally. That is a laudable intention and many Kenyans are with the government on this.
In light of the threat posed by terrorist organisations, the government must be supported in this endeavour. But the reason the government is arresting every Somali on the streets of these neighbourhoods is different. It all goes back to the edict issued by the Permanent Secretary in the Office of the President to conduct an audit of property in Nairobi.
I am not privy to the intelligence that informs a new policy being implemented by the Office of the President. It is an open secret that certain sections of government are uncomfortable with the reported ‘‘explosion’’ of population numbers in Northern Kenya as enumerated in the census of last year. The Jamia Mosque fiasco brought to the surface the shameful ethnicity in the security apparatus of the State.
When one saw the TV footage in the evening news showing MPs from Northern Kenya meeting the minister in charge of security, his permanent secretary, the police commissioner, the AP commandant and the director-general of the National Security Intelligence Service (NSIS), one saw something resembling a meeting of two warring tribes.
One armed and in control of the apparatus of the State, the other unarmed. This mono-ethnic monopoly of State security institutions presents the greatest threat to the national security of the country, the phobia of Somalis by the Office of the President notwithstanding.
The MPs, while opposed to the Jamia demonstration, were nonetheless also unhappy with the slow response of the police and the alarming presence of vigilantes who supported the police. Involvement of civilians in quelling the Muslim demonstration also raises questions: Was it planned by government? If so, then this is a most menacing signal to Kenyans of a new weapon in government’s arsenal.
Ahmednasir Abdullahi is a former chairman of the Law Society of Kenya: ahmednasir@ahmedabdi.com
Banaadir Post
banaadirpost@gmail.com
But it seems the dreary response by the government in stopping the destruction of private property was deliberate. The involvement of some civilians in quelling the demonstration is most alarming. What was the real complaint of the Muslim demonstrators? Wasn’t it a senseless and unnecessary demonstration?
How can some fringe members of the Muslim community be aggrieved by the arrest of a Jamaican national, Sheik al-Faisal? We must never lose sight of the fact that al-Faisal is a hate monger with a criminal conviction. His continued stay, as we saw, is most undesirable. What he intended to preach, if given an opportunity, is anybody’s guess.
Al Faisal is not even an Islamic scholar, no matter how liberal we construe the term. He is a rabble rouser who cut his teeth on the radical fringes of the Muslim community in Britain. The demonstration organised by fringes of the Muslim community was a most unfortunate one, devoid of a cause.
The plight of the Jamaican was highlighted by Al Amin Kimathi, the leader of the organisation called Muslim for Human Rights. He fights endless legal battles with the government in and outside the courts. None of his cases have been heard on the merits. He twice organised demonstrations over the Jamaican preacher’s fate. The first was peaceful.
The second was ugly and bloody. Was he right? He was wrong on both occasions. Was he entitled in law to demonstrate? He was absolutely within his legal rights to demonstrate. To internalise democracy, we must allow Kenyans the right to demonstrate peacefully. Al Amin and his rowdy gang ought to have been allowed to demonstrate under police supervision.
What was the government’s fear, especially since the first demonstration went on peacefully? Prior to the reforms introduced in 1997 through the IPPG, demonstrations were tightly regulated and almost impossible under the Kanu regime. After 1997, the Public Order Act was repealed.
For one to demonstrate, a mere notice to the police officer in charge of the nearest police station is all that was required. This notice doesn’t mean that the police officer sets in judgment or has discretion on whether or not to allow the demonstration. The government went into full swing after the riots.
As expected it zeroed in on Eastleigh and a number of neighbourhoods predominantly inhabited by the Somali community. The announced aim was to arrest and repatriate all foreigners who are in the country illegally. That is a laudable intention and many Kenyans are with the government on this.
In light of the threat posed by terrorist organisations, the government must be supported in this endeavour. But the reason the government is arresting every Somali on the streets of these neighbourhoods is different. It all goes back to the edict issued by the Permanent Secretary in the Office of the President to conduct an audit of property in Nairobi.
I am not privy to the intelligence that informs a new policy being implemented by the Office of the President. It is an open secret that certain sections of government are uncomfortable with the reported ‘‘explosion’’ of population numbers in Northern Kenya as enumerated in the census of last year. The Jamia Mosque fiasco brought to the surface the shameful ethnicity in the security apparatus of the State.
When one saw the TV footage in the evening news showing MPs from Northern Kenya meeting the minister in charge of security, his permanent secretary, the police commissioner, the AP commandant and the director-general of the National Security Intelligence Service (NSIS), one saw something resembling a meeting of two warring tribes.
One armed and in control of the apparatus of the State, the other unarmed. This mono-ethnic monopoly of State security institutions presents the greatest threat to the national security of the country, the phobia of Somalis by the Office of the President notwithstanding.
The MPs, while opposed to the Jamia demonstration, were nonetheless also unhappy with the slow response of the police and the alarming presence of vigilantes who supported the police. Involvement of civilians in quelling the Muslim demonstration also raises questions: Was it planned by government? If so, then this is a most menacing signal to Kenyans of a new weapon in government’s arsenal.
Ahmednasir Abdullahi is a former chairman of the Law Society of Kenya: ahmednasir@ahmedabdi.com
Banaadir Post
banaadirpost@gmail.com
Wiilka Soomaaliyeed oo mar kale Man City u saftay FA Cup
LONDON, CIYAARO-Ciyaar aad u wanaagsan oo galabta si toos ah looga daawanayay Televisionada caalamka oo dhan iyo dalka Ingiriiska oo ay dhaxmareysay kooxaha kale ah Manchester City iyo Scunthorpe koobka FA dalkaan ayaa waxaa markii ugu horeysay galabta lagu dhax arkay Wiil Soomaaliyeed oo la yiraahdo Abdi Salaan Ibraahim Cadaay, kazoo watey funaanada lambarkeedu yahay 48 islamarkaana ka mid ahaa ciyaartooyda kooxda Man City.
Kooxda Man City oo ah koox weyn islamarkaana ay u dheelaan laacibiin heer Qaran ah ayaa waxaa leh hantiile Carab, ka mid noqoshada kooxdatan iyo inaa hadane noqoto 11 ciyaaryahan ee lagu bilaabayo ciyaarta ayaa ah wax aan sahlanayn, marka aad milicsato heerka kooxda ka joogto horyaalka dalka Ingiriiska oo aan oran kara mid ka mid ah horyaalada caalamka ugu xiisaha badan.
Cabdi Salaan Ibraahim Caddaay ayaa noqonaya Soomaaligii ugu horeeyay ee ka ciyaara dalkan iyo koobka FA oo ah koobabka caalamka ugu faacaweyn islamarkaana ugu caansan.
Run ahaantii magaalada London bahda isboortiga oo meelo kale duwan ka joogay magaalada ayaa dhamaantood ila soo xariirey islamarkaana aad ugu faraxsan inay arkaan wiil Soomaaliyeed oo garoonka ka dhaxmuuqda, iyadoo wariyaha ciyaarta sheegayay uu xusay inuu yahay Ciyaaryahan ku dhashay dalka Soomaaliya ciyaaryahan C/salaam Yare.
C/salaam oo numberka 48 xirta ee kooxda MAN CITY iyo Ayub Da’ud oo xirta isna number 47 ee kooxda Juventus ayaa waxaa oran karaa kuwo u noqon kara tusaale ay kaga daydaan(Rol Model ) dhalinyrada Soomaaliyeed.
Kooxda Man City ayaa kooxda Scunthorpe ayaa waxay ciyaartii ku soo dhamaatey in kooxda Ibrahim ay ku badiso 4 goal halka kooxda kalane ay keentey 2 goal,
Markii ciyaarta dhamaatey ayaa waxaa wareysi bixiyay macalinka kooxda Man City Roberto Mancini oo u dhashay dalka Talyaaniga, muxuu ka yiri ciyaarta iyo ciyaartooyda cusub ee kooxdiisa (sii aqri xaga hoose).
Waxaa la sadaalinayaa mustaqbalka dhaw in Soomaali badan lagu arki doono garoomada waawayn iyo kooxaha ka dheela madaama ay u soo gudbeen ciyaartooy da’yar Soomaaliyeed heerka kowaad ee kooxaha wiilashan halka waalidiinta Soomaaliyeedna looga fadhiyo inay caruurtooda gacan ku siiyaan sidii ay ku gaari lahaayeen heerar sar sare, bahda isboortiga iyo waalidiinta da’yarta Soomaaliyeed ee ku nool dalalkaan waxaan jeclaan lahaa ku arko iyagoo xiran lambarada 48 iyo 47 oo ay ku qoran yihiin Ibrahim iyo Ayub si dhiirigalin ugu noqoto laacibiintaan cusub anagana ay noogu noqoto wax aan ku faano oo aan ku dhiirigalino waayo waxaan arkaa Soomaali badan oo ku dalkaan oo xiran maaliyado kale duwan oo hadane ku qoran yihiin laacibiin aan Soomaali ahaan, kuwaasoo qaarkood Afrikaan yihiin, marka maanta wixii ka dambeeyo balanteenu ha noqoto inaa xirano Lambarka iyo magaca wiilasha Soomaaliyeed waayo sida runtii ah magacii Soomaaliyeed ayay kor u qaadayaan anagana iyaga kor u qaadaynaa si aan bulshada aan la joogno u tusno inaan leenahay ciyaaryahano magac leh oo ka dheela Horyaalada caalamka ugu adag sida dalkaan England iyo Italy.
Waxaan leenahay hambalyo iyo guul wacan insha Allah, waxaana ka filaynaynaa hadii ay meel fiican sii garaan inay Isboortiga Soomaaliyeed gaar ahaan kubadda cagta dalkeena gacan weyn siin doonaan mustaqbalka sida ay yeleeyeen ciyaarayahanada kale .
W/D:YUSUF YUSUF
Sports editor of SSPAMEDIA
mrsomalia@hotmail.com
London
Subscribe to:
Posts (Atom)